فرهنگی

تفسیر آیه شریفه ولا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله

وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْيَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ

سوره: آل عمران آیه: ۱۶۹

هرگز کسانی را که در راه خدا کشته شده‌اند، مرده مپندار؛ بلکه زنده‌اند که نزد پروردگارشان روزی داده می‌شوند.

تفسیر آیه شریفه ولا تحسبن الذین قتلوا

این آیه یکی از عمیق‌ترین و امیدبخش‌ترین آیات قرآن در مورد مقام شهیدان است. در تفسیر آن به چند نکته کلیدی، با استناد به منابع علمی و تفسیری پرداخته می‌شود:

1. نفی مرگ ظاهری و اثبات حیات حقیقی (لَا تَحْسَبَنَّ… بَلْ أَحْيَاء): خداوند خطاب به پیامبر(ص) و همه مؤمنان، با قاطعیت (تَحْسَبَنَّ که برای تأکید و حصر است) هرگونه پندار مرده بودن شهدا را نفی می‌کند. این “حیات"، یک زندگی نمادین نیست، بلکه حیات برزخی حقیقی و ویژه‌ای است که از دیدگان ما پنهان است. علامه طباطبایی در المیزان می‌فرماید: این آیه دلالت دارد بر این که شهدا زندگیی دارند که با آن زندگی، از مردگان تمایز دارند، اگرچه از نظر ما غایب هستند. این زندگی، زندگی برزخی است که مقدمه زندگی آخرت می‌باشد.

2. مکان و جایگاه شهدا (عِنْدَ رَبِّهِمْ): عبارت عِنْدَ رَبِّهِمْ بیانگر والاترین مقام و قرب است. شهیدان در جوار رحمت بی‌منتهای الهی قرار دارند. این “نزد پروردگارشان بودن"، نشان از شرافت و عزتی بی‌نظیر دارد. امام فخر رازی در تفسیر کبیر (مفاتیح الغیب) می‌آورد: “نزد پروردگارشان” کنایه از این است که در جوار رحمت او و در نعمت‌های بهشتی او هستند.

3. نعمت‌های ویژه شهیدان (يُرْزَقُونَ): کلمه رزق تنها به روزی مادی محدود نمی‌شود. شهدا در آن عالم، از انواع نعمت‌های معنوی، روحانی و حتی بهشتی بهره‌مند می‌شوند. تفسیر نمونه ذیل این آیه می‌نویسد: “رزق” آنها تنها منحصر به خوراک و نوشاک نیست، بلکه انواع مواهب معنوی و لذات روحانی را شامل می‌شود؛ از جمله مقامات عالی، نورانیت قلب، مشاهده پاداش های الهی و بشارت به رضوان پروردگار.

4. مفهوم “فی سبیل الله” (در راه خدا): این شرط، کلیدی است که ارزش این مقام را تعیین می‌کند. تنها کسی به این مقام می‌رسد که انگیزه‌ای الهی، خالصانه و برای دفاع از ارزش‌های دینی و انسانی داشته باشد و صرف کشته شدن در میدان جنگ، موجب کسب این مقام نمی‌شود.

در تب انتظار: سلامی برای آقا از دل شب غیبت

سلام ای آقای من!

سلام ای نور پنهان در پس ابرهای زمان…

ما، همه در تب انتظار تو می‌سوزیم.

دل‌هایمان پنجره‌هایی است رو به شرق،

که هر صبح، بی‌تو، طلوعی ناتمام دارد.

شب غیبت، بلند و تاریک است.

جهان در پیچ‌و‌تاپ خود گم شده.

اما می‌دانیم:

وقتی پای تو بر زمین بخورد،

تمام غم‌های زمین، چون مه به آفتاب می‌سوزد.

تمام شب‌زده‌ها، در نور رویَت زنده می‌شوند…

پس این‌جا، در همین تاریکی،

سجاده‌هایمان را پهن می‌کنیم:

هر اشک، نمازی ست برای فرج تو.

هر دعا، فانوسی ست در راه آمدنت.

ما را ببین!

همه‌مان گدایان کوچه‌ی یا صاحب الزمان‌ایم…

#به_قلم_خودم 

جمعه، روز آماده‌باش برای ظهور  

جمعه فقط یک روز تعطیل نیست؛ عید تجدید عهد با امام زمان(عج) است.  

ر مکتب مهدویت، انتظار یعنی آمادگی؛ آمادگی برای لبیک گفتن وقتی فرمان ظهور می‌رسد.  

اگر امروز به بهانه‌ی کار یا درس، دعا برای فرج و آمادگی روحی را فراموش کنیم، فردا ممکن است ناخواسته از یاری اماممان بازبمانیم.  

منتظر واقعی کسی است که:  

دعا را شعار هر جمعه‌اش می‌کند،  

قلبش همیشه مهیای فرمان امام است،  

و هر لحظه مانند سربازی آماده‌ی خدمت، خود را می‌آراید.  

پس بیایید در این روز نورانی:  

با دعای سمات و زیارت‌های جمعه، دلمان را به امام پیوند بزنیم.  

با توجه در اعمال، بندگی‌مان را زنده نگه داریم.  

و با تمرین اطاعت، آماده‌ی روز موعود باشیم.  

جمعه‌های ما، تمرین همراهی با مهدی(عج) است.  

آماده باشیم تا وقتی ظهور رسید، جزو یارانش باشیم، نه غافلان.  

جمعه‌های ما، پنجره‌های امید به فردایی روشن 

جمعه‌ها برای ما شیعیان، فقط پایان هفته نیست؛ روز امید است. روزی که دل‌هایمان پر از انتظار ظهور امام زمان (عج) می‌تپد.  

در جمعه‌های انتظار و دعا، دور هم جمع می‌شویم تا:  

با خواندن دعای ندبه، دل‌های مشتاقمان را به آقا امام زمان برسانیم و برای فرجشان دعا کنیم.  

روحیه انتظار سازنده را در خودمان و جامعه زنده نگه داریم. این انتظار یعنی آماده باشیم و برای ساختن دنیایی بهتر، پر از عدالت و مهربانی تلاش کنیم.  

با همدلی و همبستگی، عهدمان را با امام غایب تجدید کنیم.  

این مراسم ساده اما عمیق، به ما نیرو می‌دهد. یادمان می‌اندازد که تنها نیستیم و فردایی درخشان در راه است. جمعه، روز نور امید در دل‌های منتظر است.  

بیایید هر جمعه را دریچه‌ای بگشاییم به سوی انتظاری فعال و دعایی برای ظهور آن منجی عدالت‌گستر.  

جمعه‌های دلتنگی و انتظار

جمعه‌ها انگار، زمین نفسش را حبس می‌کند.  

همه‌هستی در میان “بودن” و “آمدن” تو ایستاده است.  

توی این سکوت پر از انتظار، حتی باد هم نجوا می‌کند: “یا صاحب الزمان بیا “  

دلتنگی‌ام را به غرب جمعه می‌سپارم تا برساند به آن پرده نشین غایب؛  

کسی که حضور ناپیدایش، زمین را از عطر آسمان پر کرده است. 

منتظرم… مثل کوهی که در سکوت، ریشه در انتظار موعود دارد.  

انتظار فرج، خودش سبک زندگی ماست. 

می پرسندتا کی؟ نمی‌دانم…  

اما همین جمعه‌های تکرارشونده انتظار، قسمت من از نفس‌کشیدن در آستانه‌ی ظهور است.  

حکایت ما

روایت بی‌قراری مردمانی است که از پس شیشه‌های غبارگرفته‌ی دنیا، چشم به افقِ غیبت دوخته‌اند

آنان که در سایه‌سارِ انتظار، نَفَسهایشان با نسیم ظهور گره خورده است.

ما خورشید را گم نکرده‌ایم، خورشید در افقِ جانِ امام غایب میتپد؛ ولی ما آینه‌هایمان را به زنگارِ غفلت بسته‌ایم.

دوری ما نه از آفتاب که از خویشتن است؛ از تاروپودِ وجودی که هر رشته‌اش باید به ریسمانِ ولایت گره می‌خورد.  

حکایت ما

قصه‌ی گمگشتگانی است که کویرِ دنیا، ردپای فطرتشان را به باد داده.

اما هنوز هم میشود در سجاده‌های شکسته، آهی یافت که نَفَسِ «یا مهدی» را در سینه می‌غلتاند.

بیایید دست به دامنِ آیاتِ مهربانی شویم که در لوحِ دلِ ائمه نوشته‌اند.

بیایید به شاخسارانِ نورانیِ عصمت چنگ زنیم؛ شاید از شاخه‌های نیایش، نردبانی به آسمانِ ملکوت برآید.  

ما جمعه را نشانه گرفته‌ایم، نه چون روزی از روزهای خاک، که چون موعدِ وعدهگاهِ ظهور.

تو را خواندیم تا قله‌های غربت در وجودمان فرو ریزد و قدم‌هایمان بر جاده‌ی مقاوت استوار بماند.

همه‌ی لحظه‌های ما، زمزمه‌ی عطشی است که تنها با بارانِ آمدن تو سیراب می‌شود؛ آن از جنسِ رحمت، از آسمانِ امامت تا زمینِ تشنگان.  

حکایت ما

روایتِ خاکی است که هنوز امیدِ روییدن دارد. هر ذره‌ای منتظرِ نسیمِ قیامتی است که از مشرقِ جانِ مهدی(عج) وزیدن بگیرد…

دل‌نوشته‌ای  به محضر حضرت صاحب‌الزمان (عج)

ای آینهٔ جمال حق در تاریکی‌های زمین!  

ای نسیم رحمتی که در هیاهوی غیبت، قلب غریبانهٔ مؤمنان را نوازش می‌دهی!  

از آن سو که در حجاب غیبت خویش، چشم انتظار دیدار توست، قلم بر صفحه می‌لغزد و دل، زمزمه‌گر نام تو می‌شود.  

چه شود اگر این سینه، آتشکدهٔ اشتیاق باشد؟  

و این چشم، چاهی باشد که در عمق شب‌های بیداری، قطره‌های دعا را تا آستانهٔ عرش خدا بالا می‌برد؟  

ای مولای من! در هر نفس، ذکر توست که جان را زنده می‌دارد، و در هر غروب، این امید است که سپیده‌دم ظهورت را نزدیک‌تر می‌کند.  

غربت تو، آیینه‌ای شده است تا ببینم غربت خویش را…  

در کویر فراغت، هر قدمی که برمی‌دارم، شن‌های زمان، پایم را می‌بلعد،  

اما ستارگان افقِ انتظار، همواره مرا به راهنماییِ «اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا بَقِیَّةَ اللهِ فِی أَرْضِهِ» می‌خوانند.  

می‌دانم این غیبت، آزمایشی است تا دانه‌های ایمان در دل‌ها شکفته شود،  

و آتشِ فراق، ناخالصی‌های وجودمان را ذوب کند.  

اما ای آقای من! گاه این دل، چون پرنده‌ای زخمی، در قفسِ زمان می‌تپد  

و فریاد می‌زند: «آقا جان ما منتظریم؟!»  

به ما آموخته‌اند که انتظار، خورشیدی است در سینه؛  

هر صبح، با نگاه به افقِ وعده، شمیمِ قدم‌هایت را استشمام می‌کنم  

و در تاریک‌ترین لحظات، نوری سوالی که چگونه برای مبارزه با دشمن مهیا شوم؟ درونم شعله می‌کشد.  

پروردگارا! این بندهٔ ضعیف قدرت ده تا  در مدرسهٔ انتظار، شاگردیِ صبر و اطاعت را بیاموزد.  

ای حجّتِ الهی! اگر چه جسمم در این خاکدانِ فانی اسیر است،  

اما روحم پروانه‌وار، دور شمعِ وجودت می‌رَقَصَد…  

پیش از آنکه زبانم به دعا گشوده شود، می‌دانم تو ناظرِ اشک‌ها و ناله‌هایم هستی.  

پس شاید همین اشک‌ها، نامه‌ای باشد که به دستِ مبارکت می‌رسد،  

یا مهدی!  

در آستانهٔ میلادت، ما را از یارانِ کوچکِ خویش قرار ده،  

تا پیش از آنکه شمشیرت را برای عدالت برکشی،  

دل‌هایمان را از ظلمتِ جهل و غفلت پاک کرده باشیم.  

به امید آن روز که آسمان، زمین را در آغوش گیرد  

و فریاد ای بر پا کننده حکومت جهانیان. تو، جهان را از نو زنده کند…  

التماس دعا