فرهنگی

راه ورود از درهاى بهشت  

مرد مؤمنى خدمت رسول خدا صلى الله عليه و آله رسيد و عرض كرد: يا رسول الله! من پيرمرد سالخورده ام، از انجام نماز، روزه، حج و جهاد ناتوانم، ديگر نمى توانم از عهده عبادت‌هايم برآيم، به من كلام سودمندى بياموز و وظيفه ام را سبك نما! حضرت فرمود: دوباره مطلبت را بگو!مرد سه بار تقاضاى خود را تكرار نمود.

رسول خدا فرمود: آنچه در اطراف تو از درخت و كلوخ بود بر ضعف و ناتوانى تو گريست. اينك براى جبران ناتوانيت بعد از نماز صبح، ده بار بگو: (سبحان الله العظيم و بحمده و لاحول و لا قوه الا بالله العلى العظيم ) براستى خداوند بوسيله آن تو را از كورى ، ديوانگى ، خوره ، فقر و ورشكستگى نجات مى بخشد.

پيرمرد عرض كرد: يا رسول الله! اين براى دنيا است، براى آخرت چه؟ فرمود: مدام بگو؛ (اللهم اهدنى من عندك وافض على من فضلك و انشر على من رحمتك و انزل على من بركاتك ) : خدايا! مرا از جانب خود هدايت نما! و از فضل و احسانت بر من بيفشان! و از رحمت و بركاتت بر من به پراكن!

سپس پيامبر فرمود: اگر اين پيرمرد (كه سالها عبادت كرده و اكنون ناتوان است)اين ذكر را ادامه دهد و عمدا ترك نكند در هشت بهشت به روى وى باز مى شود و از هر كدام خواست وارد بهشت مى گردد( بحار ج 22، ص 75 و ج 68، ص 282 ).   

این روایت چند محور کلیدی را در تعالیم دینی برجسته می‌کند 

- عدالت و رحمت الهی: خداوند با در نظر گرفتن محدودیتهای جسمی انسان (مانند پیری یا بیماری)، راههای جایگزینی برای تقرب به خود فراهم میکند. این مفهوم با آیه «لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا» (بقره: ۲۸۶) همسو است.  

- قدرت ذکر و دعا: تأکید بر اثرگذاری اذکار خاص مانند «سُبْحَانَ اللَّهِ الْعَظِیمِ وَ بِحَمْدِهِ…» و «اللَّهُمَّ اهْدِنِی مِنْ عِنْدِک…» نشان میدهد که ذکرِ مداوم، حتی بدون عبادتهای سنگین، میتواند هم نیازهای مادی (نجات از فقر و بیماری) و هم معنوی (ورود به هشت بهشت) را برآورده کند.  

- اهمیت نیت و استمرار: شرط بهرهمندی از پاداشهای ذکر، ترک نکردنِ عمدی آن است. این مسئله بر نقش نیت خالص و تداوم در عبادتهای ساده تأکید دارد.  

- جهان‌شمولی دین: دین اسلام با ارائه راهکارهای متنوع برای ارتباط با خدا، نیازهای همه اقشار (حتی سالخوردگان و ناتوانان) را پوشش میدهد.  

نکته قابل تأمل

پیامبر(ص) در این روایت، همزمان به نیازهای دنیوی (نجات از بیماری و فقر) و اخروی (ورود به بهشت) اشاره میکنند. این نشاندهنده توازن تعالیم اسلام در توجه به زندگی مادی و معنوی است. همچنین، عدد هشت برای درهای بهشت، نمادی از گستردگی رحمت الهی و تنوع مسیرهای رسیدن به سعادت است.