فرهنگی

 کتاب؛ سازنده باور، سازنده انسان

… وَقُلْ رَبِّ زِدْنِي عِلْمًا (طه: ۱۱۴) : … و بگو پروردگارا بر علم من بیفزا. خداوند در این آیه به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم دستور می‌دهد که بگوید: خدایا بر علم من بیفزا.

از این آیه روشن می‌شود یکی از شاخص‌های انسان قرآنی، افزایش علم و معرفت و آگاهی پیوسته اوست که از راه‌های گوناگونی همچون: تفکر در خویشتن، اندیشیدن در عالم آفرینش، ارتباط با دانشمندان، رسانه، کتاب و آموزش در محضر معلم و استاد و الگوگیری از والدین و اطرافیان و دوستان به مدد حضرت حق عزوجل تحقق پیدا می کند.

اما بنده می‌خواهم از میان این راه‌ها بر کتاب و کتاب‌خوانی متمرکز شوم. کتاب خواندن تأثیرات شگرفی بر انسان دارد که انسان کتاب‌خوان را به راحتی از دیگران متمایز می‌سازد. اما سؤال این است که کتاب خواندن چه اتفاقاتی را در درون انسان کتاب‌خوان رقم می‌زند؟

پاسخ های گوناگونی به این پرسش می توان داد. در این میان، بررسی رابطه باور و کتاب خوانی بسیار شورآفرین و عبرت‌برانگیز است. فردی که کتاب می‌خواند در حقیقت روی باورها خود کار می کند. چرا که کتاب باورساز است و باور انسان را تغییر می‌دهد.

برخی از باورهای او را تصحیح می‌کند و برخی از باورهایش را تضعیف می‌کند و بعضی از باورهایش را تقویت می‌کند. نتیجه این می‌شود که باورهای انسان کتاب‌خوان با باورهای انسانی که کتاب نمی‌خواند متفاوت می‌شود. به این دلیل است که انسان کتاب خوان در برابر هر مطلبی به راحتی تسلیم نمی‌شود و هر خبر، گزاره و دلیلی را به چوب نقد می‌راند و به راحتی نمی‌پذیرد.

کتاب نگاه انسان را نسبت به خود، خداوند، دیگران و طبیعت دگرگون می سازد. تحمل و صبر او را در برابر ناملایمات افزایش می‌دهد و چراغ چاره‌اندیشی او را همیشه فروزان نگه می دارد. خلاصه آن که کتاب خواندن، انسان و جامعه می‌سازد و کتاب نخواندن، سرمایه انسان را به هدر می‌دهد و جامعه را به دره نابودی سوق می دهد.

این که قرآن کریم در آیات گوناگون به علم و علم آموزی دستور داده است به خاطر این است که رشد انسان تنها و تنها به علم و دانش اندوزی هوشمندانه و هدفمند است و میزان تقوا و ایمان و بندگی او نیز به دانش او بستگی دارد.

پس بکوشیم که در هر روز مقداری از وقت خود را به کتاب خواندن اختصاص دهیم تا از خاسران و زیان کاران قیامت نباشیم. روشن است که زندگی با کتاب خواندن نیز بسیار زیباتر خواهد شد. بمنه و کرمه.