نگاهی به حکمت امام علی علیهالسلام درباره برکت و بیداری سحرگاه
نگاهی به حکمت امام علی علیهالسلام درباره برکت و بیداری سحرگاه
گاهی پاسخ به یک پرسش ساده، دروازهای از معرفت را میگشاید.
مردی از امام علی علیهالسلام پرسید: چرا با اینکه سگها هفتقلو میزایند و گوسفندها یکی یا دو تا،
اما جمعیت گوسفندها همیشه بیشتر است؟
در حالی که از گوسفند قربانی میکنند، ولی از شمارشان کاسته نمیشود؟
امام علی علیهالسلام با نگاهی ژرف و الهی پاسخ دادند: این، به خاطر برکت است؛
گوسفندها شب زود میخوابند و پیش از طلوع فجر بیدار میشوند،در حالی که سگها تا نیمهشب بیدارند و هنگام فجر میخوابند. و اینگونه، از زمان نزول رحمت و برکت الهی محروم میشوند.»
📘 منبع: مجمعالبیان، ذیل تفسیر سوره کوثر / بحارالأنوار، ج۱، ص۱۲۷
🌿 برکت؛ مفهومی فراتر از محاسبه
در نگاه امام علی علیهالسلام، برکت یعنی افزونیِ بیتوضیح و آرامشبخش.
گاهی چیزی کم است، ولی برکت دارد؛ مثل لقمهای ساده که دل را سیر میکند.
و گاهی چیزی زیاد است، اما برکت ندارد؛ مثل ثروتی فراوان که آرامش را میگیرد.
برکت، فقط در عدد و مقدار نیست، در زمان، نیت، عمل و رفتار نیز جاری است.
سحرخیزی، صداقت، قناعت و ترک گناه، سرچشمههای برکتاند.
راز سحرخیزی در برکت
امام فرمودند: «گوسفندها پیش از فجر بیدارند و رحمت الهی را درک میکنند.»
این یعنی برکت در بیداریِ پیش از طلوع آفتاب نهفته است.
پیامبر اکرم ﷺ نیز فرمودهاند: «اللّهُمّ بارِک لأمّتی فی بُکورِها»
خدایا، در سحرگاهان برای امّتم برکت قرار ده.
کسی که سحر بیدار است — چه برای عبادت، چه برای کار و اندیشه —
دستش در دامن رحمت الهی فرو میرود.
سبک زندگی گوسفندی یا سگی؟
امام علی علیهالسلام با این تشبیه زیبا، تفاوت دو سبک زندگی را نشان میدهند:
ویژگی گوسفند سگ
زمان خواب اول شب نیمه شب به بعد
زمان بیداری قبل از فجر پس از طلوع آفتاب
بهره از رحمت الهی دارد ندارد
نتیجه زندگی برکت، آرامش، فزونی بیبرکتی، آشفتگی، حرص
🔹 امام در پایان فرمودند: شما را سفارش میکنم که شبنشینی را ترک کنید و نماز صبح را از دست ندهید، اگر دنبال رزق و برکت هستید.
درسهای سبک زندگی از این روایت
1. خواب زود و بیداری سحر، برنامهای الهی است.
طبیعت و بدن انسان با آن هماهنگ آفریده شدهاند.
2. بیداری فجر، آغاز روز پربرکت است.
در آن ساعت، دعاها مستجاب و رزقها تقسیم میشوند.
3. برکت در نظم و بندگی است، نه در مقدار.
حتی یک ساعت مفیدِ سحرگاهی، از روزیِ پرغفلت باارزشتر است.
4. عادت شبنشینیِ بیثمر، دشمن آرامش و برکت است.
شب برای استراحت و خلوت با خداست، نه برای غفلت و پرگویی.
امام علی علیهالسلام با مثالی ساده، عمیقترین درس زندگی را به ما آموختند:
برکت، نتیجه بیداری دل است، نه بیداری شب.
هرکه با طلوع فجر بیدار شود، نهتنها روزش، که زندگیاش پربرکت میشود.
پس بیایید انتخاب کنیم:
میخواهیم سبک زندگیمان گوسفندی باشد — آرام، پربرکت، و همنوا با فجر —
یا سگی؛ بیقرار، خسته، و دور از لحظههای رحمت خدا؟