فرهنگی

جهاد گوش در مکتب علی(ع): نجات قلب از زنگار با شنیدنِ انتخابی

امام على عليه السلام :«عَوِّدْ اُذُنـَكَ حُسْنَ الاِْسْتِماعِ وَ لا تُصغِ اِلى ما لا يَزيدُ فى صَلاحِكَاستِماعُهُ فَاِنَّ ذلِكَ يُصدِئُ الْقُلوبَ وَ يوجِبُ الْمَذامَّ»؛ گوش خود را به شنيدن خوبى ها عادت بده و به آنچه كه به صلاح و درستى تونمى افزايد گوش مسپار، زيرا اين كار، دل ها را زنگار مى زند و موجب سرزنش مى شود.(غررالحكم، ح ۶۲۳۴)

تحلیل حدیث 

این کلام امیرالمؤمنین علی(ع) بر  اهمیت گزینش شنیداری و تأثیر مخربِ شنیدن سخنان ناسالم بر قلب انسان تأکید دارد. حضرت با تعبیر «عَوِّدْ أُذُنَكَ حُسْنَ الِاسْتِمَاعِ»، گوش دادن به سخنان نیک را همچون تمرینی اخلاقی می‌دانند که قلب را از زنگار گناه پاک نگه می‌دارد.

این حدیث با آیه «وَاقْصِدْ فِی مَشْیِکَ وَاغْضُضْ مِن صَوْتِکَ» (لقمان:۱۹) و روایت «مَنْ صَمَتَ نَجَا» (هر که سکوت کند، نجات یابد) همسوست. امام(ع) هشدار می‌دهند شنیدن مطالب بیهوده یا گناه‌آلود، نه تنها سودی ندارد، بلکه قلب را فاسد می‌کند و انسان را در دنیا و آخرت گرفتار سرزنش می‌سازد.