فرهنگی

قرآن کريم :

«وَ لا تَسْتَوِى الْحَسَنَةُ وَ لاَ السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتى، هِىَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذى بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ عَداوَةٌ كَأَ نَّهُ وَلىٌّ حَميمٌ وَ ما يُلَقّاها إِلاَّ الَّذينَ صَبَروا و ما يُلَقّاها إِلاّ ذو حَظٍّ عَظيمٍ»؛ (سوره فصلت، آيه ۳۴ و ۳۵)

هرگز خوبى و بدى يكسان نيست، بدى را با خوبى دفع كن تا دشمنان سرسخت هم چون دوستان گرم و صميمى شوند. امّا جز كسانى كه داراى صبر و استقامتند به اين مقام نمى رسند، و جز كسانى كه بهره عظيمى (از ايمان و تقوا) دارند به آن نايل نمى گردند.

تحلیل آیه

این آیات نورانی از سوره فصّلت، دو اصل کلیدی در اخلاق قرآنی را بیان می‌کند:  

۱. نفی تساوی حسن و سیّئه: تأکید بر مرزبندی آشکار میان نیکی و بدی، حتی در پاسخ به رفتار ناشایست دیگران.  

۲. استراتژی الهی برای دفع شر: دستور به «دفع بدی با نیکی» به عنوان سلاحی مؤثر برای تبدیل دشمنی به دوستی. این روش، تنها از عهده صابران و بهره‌مندان از «حظّ عظیم» (بهره‌ای بزرگ از ایمان و تقوا) برمی‌آید. این آموزه با حدیث نبوی «اِتَّقِ الشَّرَّ بِالْخَیرِ» (با نیکی، از شرّ بپرهیز) همسوست و نشان می‌دهد پیروزی واقعی در گروِ اخلاق متعالی است.