عقل در نگاه امام باقر علیه السلام
لَمَّا خَلَق اَللَّهُ اَلْعَقْلَ اِسْتَنْطَقَهُ ثُمَّ قالَ لَهُ أَقْبِلْ فَأَقْبَلَ ثُمَّ قَالَ لَهُ أَدْبَرْ عِزَّتِی وَ جَلاَلی مَا خَلَقْتُ خَلقاً هُوَ أَحَبُّ إِلَیَّ مِنْکَ وَ لا أَکْمَلْتُکَ إِلاَّ فِیمَنْ أُحِبُّ. آمُرُ وَ إِیَّاکَ أَنْهَی وَ إِیَّاکَ أُعَاقِبُ وَ إِیَّاکَ أُثِیبُ (الکافی , جلد1 , صفحه10)
امام باقر عليه السّلام فرمايد: چون خدا عقل را آفريد از او بازپرسي كرد باو گفت آي پيش آمد، گفت بازگرد، بازگشت، فرمود بعزت و جلالم سوگند مخلوقي كه از تو بپيشم محبوبتر باشد نيافريدم و ترا تنها بكساني كه دوستشان دارم كامل دادم. همانا امر و نهی کیفر و پاداشم متوجه توست.
برداشت از حدیث
عقل، محور پذیرش تکلیف و ملاک پاداش و کیفر الهی است.
- کمال عقل تنها در اولیای خدا تحقق مییابد؛ کسانی که محبوب پروردگارند.
- این حدیث، جایگاه رفیع خردورزی را در اسلام نشان میدهد و آن را پایهی اطاعت از خداوند معرفی میکند.