فرهنگی

امیرالمؤمنین علی(ع) صبر را راهکاری بی‌بدیل برای عبور از چالش‌های زندگی معرفی می‌کنند. ایشان با اشاره به این که بسیاری از تنگناهای جامعه ریشه در ناشکیبایی دارد، تأکید می‌فرمایند اگر در برابر ناملایمات، شکیبایی پیشه کنیم، گره‌های زندگی به آسانی باز خواهد شد.  

قرآن و صبرِ هدفمند

در آیه ۱۵۳ سوره بقره، خداوند به صراحت دستور می‌دهد: «از صبر و نماز یاری بجویید». اما نکتۀ کلیدی اینجاست که صبر واقعی، انفعالی نیست! صبری که مانند موجی ساکن، تنها منتظر باشد، نه تنها گشایشی نمی‌آفریند، بلکه ما را از حرکت بازمی‌دارد. صبر اصیل، همراه با تلاش و تدبیر است؛ همچون کشاورزی که در انتظار باران می‌نشیند، اما همزمان زمین را نیز آماده می‌کند.  

صبرِ هوشمندانه یا سکوتِ نابجا؟

نکته ظریف دیگر، تمایز میان صبر و تسلیم است. در مواجهه با گناه و ظلم، صبر معنایی ندارد! امام علی(ع) در خطبه ۲۷ نهج‌البلاغه می‌فرمایند: «هیچ چیز مانند سکوت در برابر ستمکار، دین را نابود نمی‌کند». بنابراین، شکیبایی باید در جایگاه خود به کار رود: در مصیبت‌های غیرقابل تغییر، صبر کنیم؛ اما در برابر بی‌عدالتی، قاطعانه بایستیم.  

راهکارهای عملی برای پرورش صبر

۱. همه در آزمون الهی هستیم: بدانید مشکلات، تنها مختص شما نیست. این سختی‌ها، امتحانی همگانی برای رشد روحی است.  

۲. زندگی همیشه روی خوش نشان نمی‌دهد: پذیرش این واقعیت که فرازونشیب‌ها جزئی از مسیر زندگی است، بار روانی مشکلات را کم می‌کند.  

۳. ذکرِ آرامش‌بخش: در لحظات خشم، با فرستادن صلوات و تغییر مکان، آتش هیجان را خاموش کنید.  

۴. علم + عمل = پیروزی: همان‌گونه که امام جمعه مهاجران اشاره کردند، عقلانیت و شکیبایی، دو بالِ پرواز بر فراز بحران‌هاست.