ظرافت تغافل؛ هنری زنانه برای آرامسازی خانواده
ظرافت تغافل؛ هنری زنانه برای آرامسازی خانواده
زندگی خانوادگی عرصهای است که در آن لغزشهای کوچک، گفتارهای ناخوشایند و رفتارهای ناخواسته اجتنابناپذیرند. اگر این امور به چشم دیده شوند و پیدرپی بازخواست گردند، به سرعت کانون خانواده به میدان تنش بدل خواهد شد. در اینجاست که آموزه ناب اهلبیت(ع) درباره تغافل معنا پیدا میکند. امیرالمؤمنین(ع) میفرمایند: «العاقل نصفه احتمال و نصفه تغافل» (نهجالبلاغه، حکمت ۱۱۳)؛ یعنی نیمی از عقلانیت انسان در تحمل و نیمی در تغافل است. تغافل، چشمپوشی آگاهانه از خطاهای جزئی است تا محبت و آرامش قربانی نگردد.
نقش زن در این زمینه جایگاهی ویژه دارد. زن با روحیه لطیف و قدرت عاطفی، بیش از مردان میتواند «محیط روانی خانه» را سامان دهد. اگر زن در برابر خطاهای کوچک همسر یا لغزشهای رفتاری فرزندان، بلافاصله واکنش نشان ندهد و با تغافل از کنار آن بگذرد، بسیاری از تنشها در نطفه خاموش میشود. در حقیقت، تغافل نه به معنای غفلت است و نه چشمپوشی مطلق، بلکه نوعی مدیریت هوشمندانه روابط است؛ به گونهای که اشتباهات کوچک دیده نشوند، اما مسائل جدی در جایگاه مناسب خود پیگیری گردند.
از نظر کاربرد عملی، تغافل زن میتواند در چند محور تجلی یابد:
۱. در برابر همسر: نادیده گرفتن برخی بیحوصلگیها یا کلمات ناخوشایند که ناشی از فشارهای بیرونی است.
۲. در برابر فرزندان: عبور از خطاهای کوچک تربیتی که قابل اصلاح تدریجی است و نیاز به واکنش آنی ندارد.
۳. در مدیریت خانواده گسترده: چشمپوشی از رفتارهای کماهمیت بستگان، برای جلوگیری از گسست روابط.
این هنر ظریف، همان سپری است که زن با آن میتواند خانواده را از جدالهای تکراری نجات دهد. قرآن کریم نیز راهی مشابه را به مؤمنان میآموزد: «وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً» (فرقان: ۶۳). یعنی گاه بهترین پاسخ، بیپاسخی و عبور است. اگر تغافل در خانواده به یک فرهنگ تبدیل شود، خانه نه میدان بازجویی، بلکه پناهگاهی برای آرامش روانی اعضا خواهد بود.