داستان حضرت عیسی(ع) و مریم(س) در قرآن؛ روایت پاکی، معجزه و دفاع الهی
داستان حضرت عیسی(ع) و مریم(س) در قرآن؛ روایت پاکی، معجزه و دفاع الهی
داستان حضرت عیسی(ع) و مادر بزرگوارش حضرت مریم(س) در قرآن، با نظمی دقیق، زبانی پاکیزه و محتوایی عمیق نقل شده و یکی از روشنترین نمونههای قدرت الهی، طهارت انسان کامل و دفاع خدا از بندگان برگزیدهاش است. قرآن این ماجرا را نه به صورت افسانه، بلکه بهعنوان آیتی برای جهانیان بیان میکند.
در ادامه، روایت قرآنی این داستان را بهصورت منسجم و مرحلهبهمرحله مرور میکنیم:
۱. نذر مادر مریم و تولد دختری برگزیده
(سوره آلعمران، آیات ۳۵–۳۷)
مادر حضرت مریم، همسر عمران، نذر کرد فرزندی که در رحم دارد، محرَّر باشد؛ یعنی آزاد از تعلقات دنیا و وقف عبادت و خدمت در بیتالمقدس. او گمان میکرد فرزندش پسر خواهد بود، اما وقتی دختر به دنیا آمد، گفت:
«پروردگارا! او را دختر زاییدم…»
با وجود این، خداوند نذر او را پذیرفت و نام مریم (به معنای خادمه و عبادتپیشه) بر او نهاده شد. پدر مریم پیش از تولدش از دنیا رفته بود؛ بنابراین سرپرستی او به کاهنان معبد سپرده شد.
۲. کفالت زکریا(ع) و روزیهای آسمانی
(آلعمران، ۳۷)
کاهنان بر سر سرپرستی مریم اختلاف کردند و در نهایت با قرعه، حضرت زکریا(ع) به کفالت او برگزیده شد. مریم در محرابی ویژه به عبادت پرداخت و هر بار که زکریا نزد او میرفت، رزقی غیرعادی نزدش مییافت. وقتی پرسید:
«این روزی از کجاست؟»
مریم پاسخ داد:
«از جانب خداست؛ خدا هر که را بخواهد بیحساب روزی میدهد.»
۳. مقام معنوی حضرت مریم(س)
(آلعمران، ۴۲ | انبیاء، ۹۱ | تحریم، ۱۲)
قرآن حضرت مریم را با اوصافی کمنظیر معرفی میکند:
صدیقه
طاهره و مطهَّره
برگزیده بر زنان عالم
قانت و عبادتپیشه
محدَّثه (کسی که فرشتگان با او سخن میگویند)
آیتی برای جهانیان
فرشتگان به او گفتند:
«ای مریم! خدا تو را برگزید و پاک گردانید و بر زنان جهانیان برتری داد.»
۴. بشارت تولد عیسی(ع)
(آلعمران، ۴۵–۴۹ | مریم، ۱۶–۱۹)
پس از بلوغ مریم، خداوند روح (جبرئیل) را نزد او فرستاد که به صورت انسانی کامل ظاهر شد. مریم ترسید، اما فرشته گفت:
«من فرستاده پروردگار تو هستم تا به تو پسری پاک ببخشم.»
او بشارت داد که این کودک:
بدون پدر متولد میشود
پیامبر خدا خواهد بود
صاحب کتاب (انجیل) میشود
با معجزات بزرگ، رسول بنیاسرائیل خواهد شد
به روحالقدس تأیید میگردد
۵. بارداری و خلوت مریم
(مریم، ۲۲–۲۳)
مریم به فرمان خدا باردار شد؛ بارداریای کاملاً طبیعی، اما بدون پدر. سپس برای دوری از نگاه مردم، به مکانی دوردست رفت. هنگام زایمان، از شدت اندوه گفت:
«ای کاش پیش از این مرده و به فراموشی سپرده شده بودم.»
۶. تولد عیسی(ع) و امداد الهی
(مریم، ۲۴–۲۶)
در همان لحظه، ندایی الهی او را دلداری داد:
نهر آبی زیر پایش جاری شد
به او فرمان داده شد تنه درخت خرما را تکان دهد
خرمای تازه فرو ریخت
به او گفته شد بخورد، بنوشد و آرام گیرد
و مأمور شد:
«اگر کسی را دیدی، بگو برای خدای رحمان روزه سکوت گرفتهام.»
۷. بازگشت به قوم و تهمتها
(مریم، ۲۷–۲۸)
مریم کودک را در آغوش گرفت و نزد قوم خود آمد. مردم با تعجب و سرزنش گفتند:
«ای مریم! کار بسیار شگفتی کردی!
ای خواهر هارون! نه پدرت بدکار بود و نه مادرت زناکار.»
۸. سخن گفتن عیسی(ع) در گهواره
(مریم، ۲۹–۳۴)
مریم به فرمان خدا سکوت کرد و به نوزاد اشاره نمود. مردم گفتند:
«چگونه با کودکی در گهواره سخن بگوییم؟»
در این لحظه، عیسی(ع) لب به سخن گشود:
«من بنده خدایم؛
به من کتاب داده و مرا پیامبر قرار داده است.
هر جا باشم، مرا مبارک گردانیده،
و مرا تا زندهام به نماز و زکات سفارش کرده است.
و مرا به نیکی با مادرم فرمان داده
و مرا ستمگر و شقی قرار نداده است.
سلام بر من روزی که زاده شدم،
روزی که میمیرم
و روزی که زنده برانگیخته میشوم.»
جمعبندی قرآنی
در قرآن:
مریم(س) نمونه پاکی، ایمان و تسلیم است
عیسی(ع) نمونه قدرت الهی، عبودیت محض و پیامبری بزرگ
تولد بدون پدر، نشانه الوهیت نیست، بلکه آیت الهی است
خداوند خود از آبرو و پاکی اولیای خویش دفاع میکند
«این است عیسی بن مریم؛ سخن حق که دربارهاش تردید میکنند.» (مریم، ۳۴)
اگر دوست داشته باشید، میتوانم:
این داستان را به نسخه کودک و نوجوان
یا تحلیل تفسیری تطبیقی با انجیل
یا جمعبندی کلامی شیعه در برابر مسیحیت
آماده کنم.