تحلیل جامع استراتژی "رژیم چنج" در قبال جمهوری اسلامی ایران
تحلیل جامع استراتژی “رژیم چنج” در قبال جمهوری اسلامی ایران
۱. مفهومشناسی و پیشینه تاریخی
تعریف رژیم چنج
به اقدامات هدفمند برای تغییر یا سرنگونی حکومت ایران از طریق ابزارهای نظامی، سیاسی، اقتصادی یا امنیتی اطلاق میشود. این مفهوم پس از انقلاب ۱۳۵۷ بهطور سیستماتیک در دستورکار غرب قرار گرفت و در اسناد اندیشکدههایی چون “رَند” (RAND) و “آمریکن اینترپرایز” (AEI) تدوین شده است .
تکامل راهبردی
دهه ۱۹۸۰-۱۹۹۰: تمرکز بر مهار ایران با ابزارهای نظامی و تحریم.
پس از ۲۰۰۰: گسترش به “تغییر نرم” از طریق جنگ روانی، نفوذ در جامعه مدنی و تشدید شکافهای داخلی .
دوره ترامپ: عادیسازی گفتمان تغییر رژیم با شعارهایی نظیر MEGA (بازگرداندن عظمت به ایران) .
۲. محورهای کلیدی استراتژی رژیم چنج
تغییر نظام سیاسی: ایجاد حکومت جایگزین همسو با منافع غرب.
تضعیف حاکمیت ملی: از طریق حمایت از گروههای تجزیهطلب (نظیر جیشالعدل و احزاب کردی) و تحریک ناآرامیهای قومی .
تقویت نقش اسرائیل: هماهنگی با تلآویو برای اجرای سناریوی “سوریهسازی ایران” و تجزیه کشور به واحدهای قومی کوچکتر .
جنگ ترکیبی: استفاده همزمان از ابزارهای نظامی (مانند ترور دانشمندان هستهای)، سایبری، روانی و تحریمهای اقتصادی .
۳. تجربیات تاریخی و درسهای هشدار دهنده
عراق (۲۰۰۳)
شکست در ایجاد ثبات: سرنگونی صدام حسین به خلأ قدرت، جنگ داخلی و ظهور داعش انجامید.
هزینه انسانی: کشتهشدن دهها هزار غیرنظامی و بیثباتی پایدار .
افغانستان (۲۰۰۱-۲۰۲۱)
شکست پروژه دموکراسیسازی: ۲۰ سال حضور نظامی غرب با هزینه ۱ تریلیون دلار و بازگشت طالبان به قدرت .
لیبی (۲۰۱۱)
فروپاشی دولت مرکزی: کشته شدن قذافی به جنگ داخلی، چندپارگی و نقض سیستماتیک حقوق بشر منجر شد