فرهنگی

اگر کار خیر آسان بود، همه بهشتی می‌شدند! پیامبر(ص): با هوای نفس بجنگ تا نجات یابی

در كار خير، خودتان را به زحمت بیندازید و در اين راه با هوا و هوس خود مبارزه كنيد، زيرا طبيعت انسان به بدى تمايل دارد.

تفسیر و تحلیل حدیث

در کار خیر، خود را به زحمت بیندازید و در این راه با هوای نفس خود مبارزه کنید، زیرا طبیعت انسان به بدی گرایش دارد.

📚 تنبیه‌الخواطر، ج۲، ص۱۲۰

🔹 نکته اول

پیامبر خدا(ص) با نگاهی واقع‌گرایانه می‌فرمایند: انسان ذاتاً راحت‌طلب است.

طبیعت بدن و میل درونی ما، به سمت آسایش و لذت آنی متمایل است، نه تلاش و ایثار.

اما سعادت، در نقطه‌ی مقابلِ راحت‌طلبی است.

🔹 نکته دوم

عبارت «فِی الخَیرِ تَحَمَّلوا المَشَقّة» یعنی کار خیر بدون زحمت، ممکن نیست.

احسان، عبادت، علم‌آموزی، خدمت به مردم — همه نیازمند مبارزه با هوای نفس‌اند.

انسان تا از دایره‌ی تنبلی، توجیه و عادت بیرون نیاید، قدمی در مسیر رشد برنمی‌دارد.

🔹 نکته سوم

جمله‌ی پایانی «فإنّ الطبعَ إلى الشرّ مایلٌ» هشداری تربیتی است؛ یعنی اگر انسان خود را رها کند، طبیعت او به‌سوی گناه و غفلت می‌لغزد.

پس تنها راه ماندن در مسیر خیر، مجاهده‌ی دائم با نفس است — همان که قرآن فرمود: «وَالَّذینَ جاهَدوا فینا لَنَهدِیَنَّهُم سُبُلَنا» (عنکبوت: ۶۹)

در دنیای امروز که آسایش‌طلبی، تفریح بی‌پایان و تعویق کارها عادت شده، این سخن پیامبر(ص) یادآور می‌شود: کار خیر همیشه سخت است؛ اگر سخت نبود، دیگر «خیر» نبود.

بهشت پاداشِ کسانی است که بر تنبلی و هوای نفس غلبه کردند، نه کسانی که تسلیم آسانی شدند.