فرهنگی

⚠️ از دوستى با دروغگو بپرهیز! | تفسیر حکمت ۳۸ نهج‌البلاغه

✴️ مقدمه

یکی از نکات آموزنده و بسیار عملی امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام در نهج‌البلاغه، دربارهٔ دوستی و ارتباط با دروغگو است. امام در حکمت ۳۸ هشدار می‌دهد که دروغگو مانند سراب است: آنچه دور است نزدیک و آنچه نزدیک است دور جلوه می‌کند. این سخن، هم در مسائل اخلاق فردی و هم در تصمیم‌گیری‌های اجتماعی و مدیریتی کاربرد دارد.

 وَ إِیَّاکَ وَمُصَادَقَةَ الْکَذَّابِ، فَإِنَّهُ کَالسَّرَابِ: یُقَرِّبُ عَلَیْکَ الْبَعِیدَ، وَیُبَعِّدُ عَلَیْکَ الْقَرِیبَ

از دوستى با دروغگو برحذر باش، چرا که او مثل سراب است؛ دور را در نظر تو نزدیک و نزدیک را در نظر تو دور مى‌سازد.

متن حکمت ۳۸

تفسیر و تحلیل

امام علی علیه‌السلام در این حکمت، خطرات دوستی با افراد دروغگو را به زیبایی تصویر کرده است:

1. تغییر واقعیت‌ها

دروغگو همواره حقایق را وارونه جلوه می‌دهد. چیزی که به آسانی ممکن است، برای تو غیرقابل دستیابی نشان داده می‌شود و برعکس، کاری که غیرممکن است، با وعده‌های دروغین نزدیک جلوه می‌کند. این همان تشبیه به سراب است.

2. خطرات اخلاقی و اجتماعی

تصمیم‌گیری‌ها بر پایه اطلاعات غلط شکل می‌گیرند.

فرصت‌ها از دست می‌روند و انسان ممکن است در مسیر اشتباه قدم بگذارد.

اعتماد به دروغگو، زمینهٔ آسیب‌های روحی، مالی و اجتماعی را فراهم می‌کند.

3. ریشه‌های دروغگویی

دروغگو یا به خاطر ضعف ایمان و بی‌بندوباری، یا به خاطر منافع شخصی کوتاه‌مدت، حقیقت را تحریف می‌کند. شناخت این رذیله اخلاقی، راهی برای دوری از آسیب‌های آن است.

دوستی با دروغگو نه تنها اخلاق و ایمان فرد را تهدید می‌کند، بلکه مسیر زندگی و تصمیم‌های او را نیز تحریف و گمراه می‌سازد. امام علی علیه‌السلام با این تشبیه زیبا، هشدار می‌دهد: از کسانی که واقعیت‌ها را وارونه نشان می‌دهند، فاصله بگیرید.

این حکمت، یک قانون طلایی برای انتخاب دوستان، شرکا و همراهان زندگی است.