زیان سستی و سخنچینی، تفسیر حکمت ۲۳۹ نهجالبلاغه
⚠️ زیان سستی و سخنچینی، تفسیر حکمت ۲۳۹ نهجالبلاغه
✴️ مقدمه
امیرالمؤمنین علی علیهالسلام در نهجالبلاغه، علاوه بر مسائل عبادی و اخلاقی، نکات بسیار مهمی درباره زندگی اجتماعی و مدیریت امور شخصی و روابط انسانی بیان فرمودهاند. در حکمت ۲۳۹، ایشان هشدار میدهند که سستی و تنبلی در کارها و نیز پیروی از سخنچینها میتواند پیامدهای جبرانناپذیری داشته باشد.
📜 متن حکمت ۲۳۹
مَنْ أَطَاعَ التَّوَانِيَ ضَيَّعَ الْحُقُوقَ، وَ مَنْ أَطَاعَ الْوَاشِيَ ضَيَّعَ الصَّدِيقَ
هر كه در كارها سستى پيشه كند، حقوق خويش تباه كرده و هر كه از سخن چين پيروى كند، دوست خود از دست داده.
تفسیر و تحلیل
امام علی علیهالسلام در این حکمت، دو آسیب مهم را برای زندگی فردی و اجتماعی متذکر میشوند:
1. سستی و تنبلی (اطاعت توانى)
منظور از «توانی» تنبلی و عقب انداختن امور مهم است.
کسی که در مدیریت کارها و وظایف خود کوتاهی کند، حق و حقوق خود را از دست میدهد؛ چه حقوق مالی، چه حق پیشرفت، چه حق رشد شخصیت و توانمندیها.
2. سخنچینی و غیبت (اطاعت واشی)
«واشی» کسانی هستند که با نقل ضعفها یا اسرار دیگران، دوستیها را خراب میکنند.
پیروی از سخنچینها باعث میشود اعتماد و رابطه دوستانه از بین برود و آدمی دوستان خود را از دست بدهد.
🔹 نکته عملی: هر دو آسیب، نتیجه عدم دقت و مراقبت در امور شخصی و اجتماعی است. سستی و سخنچینی، زندگی انسان را تضعیف و روابط او را تخریب میکند.
امام علی علیهالسلام با این جمله کوتاه، یک قانون طلایی زندگی را بیان کردهاند: کوتاهی در وظایف خود و اعتماد به سخنچینان، مسیر موفقیت و دوستیها را نابود میکند.
این حکمت به ما یادآوری میکند که پشتکار، دقت، و انتخاب درست دوستان، کلید حفظ حقوق و روابط انسانی است.