فرهنگی

گره‌گشایی از مؤمن؛ کلید گشایش قیامتی در کلام امام صادق(ع)

 پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم:«مَنْ سَعی فی حاجَه أَخیهِ المؤمنِ فکأنَّما عَبَدَ اللهَ تِسْعَهَ آلافِ سنَه، صائماً نهارُهُ قائماً لَیلَهُ»؛ کسی که در راه برآوردن نیاز برادر مؤمن خود بکوشد، گویی نُه هزار سال با روزه گرفتن و شب زنده داری کردن، خدا را عبادت کرده باشد(بحارالأنوار، ج ۷۴، ص ۳۱۶)

تحلیل محتوایی حدیث  

این حدیث شریف از پیامبر اکرم(ص) در بحارالأنوار (ج۷۴، ص۳۱۶) ارزش کمک به مؤمن را با عبادتی خارق‌العاده مقایسه می‌کند و چند پیام کلیدی دارد:  

۱. جایگاه رفیع خدمت به مؤمن  

- تعبیر «کَأَنَّمَا عَبَدَ اللَّهَ تِسْعَةَ آلَافِ سَنَه» نشان می‌دهد کمک به همنوع نه تنها یک عمل نیک، بلکه برترین عبادت است.  

- مقایسه: ۹۰۰۰ سال روزهداری و شبزندهداری به اندازه عمر چندین پیامبر است، اما خداوند این پاداش را برای یک عمل اجتماعی قرار داده است.  

۲. پیوند عبادت فردی و مسئولیت اجتماعی 

- اسلام عبادت را منحصر به نماز و روزه نمی‌داند، بلکه خدمت به خلق را عبادتی عملی می‌شمارد.  

- نکته قرآنی: «وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى» (مائده:۲)؛ در نیکی و پرهیزکاری همکاری کنید.  

۳. چرایی تأکید بر «أخیه المؤمن»  

- کمک به مؤمن، پیوندهای اجتماعی را تقویت و جامعه ایمانی را استحکام می‌بخشد.  

- مثال: پرداخت بدهی نیازمند، حمایت عاطفی از فرد مصیبت‌دیده، یا آموزش علم به دیگران.  

۴. فلسفه تشبیه به عبادت طولانی  

- این تشبیه نمادین، دو هدف دارد:  

  - نشان دادن محبوبیت این عمل نزد خداوند.  

  - ترغیب مؤمنان به حرکت از عبادت فردی به سمت مسئولیت‌پذیری جمعی.  

این حدیث با بیانی اعجاب‌انگیز، به ما می‌آموزد که گره‌گشایی از مؤمن، دریچه‌ای به سوی رحمت بی‌انتهای الهی است. پیامبر(ص) با این بیان، جامعه اسلامی را به سمت همبستگی و ایثار سوق می‌دهد و نشان می‌دهد که نیکوکاری، نه تنها نیاز دنیوی را برطرف می‌کند، بلکه جان انسان را برای لقای الهی آماده می‌سازد.