فرهنگی

مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكًا وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَى ﴿۱۲۴﴾

و هر كس از ياد من دل بگرداند در حقيقت زندگى تنگ [و سختى] خواهد داشت و روز رستاخيز او را نابينا محشور مى ‏كنيم. طه/۱۲۴

تحلیل آیه ۱۲۴ سوره طه: پیامدهای اعراض از خدا  

این آیه شریفه دو هشدار جدی برای زندگی دنیوی و اخروی بیان می‌کند:

۱. عواقب دنیوی: “مَعِيشَةً ضَنْكًا” (زندگی تنگ)

- معنای “ضنک":  

  نه فقط فقر مادی، بلکه:  

  • احساس خفقان و بی‌معنایی در رفاه  

  • اضطراب دائمی با وجود ثروت (روایت: “ضَنکٌ فی صَدرِه” - تنگی در سینه)  

  • گم‌گشتگی روحی حتی در کاخ‌های مجلل  

- نمونه عینی

  فرعون با همه قدرت، فریاد می‌زد: “مَا أُظُنُّ أَن تَبِيدَ هَذِهِ أَبَدًا” (قصص:۲۸)؛ گمان نمی‌کردم این [تمدن] هرگز نابود شود!

 ۲. عواقب اخروی: “نَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَى"؛ نابینا محشور می‌شود

- کوری معنوی

  • ناتوانی از دیدن شفاعت‌ها  

  • محرومیت از مشاهده نور الهی (روایت: “کُمِّلَ لَهُم عَمَه” - نابینایی کامل)  

  • گم کردن راه بهشت در روز حسابرسی  

چرا “اعراض از ذکر” چنین پیامدهایی دارد؟  

۱. قطع ارتباط با منبع حیات 

   - “أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ” (رعد:۲۸)  

   (آگاه باش که تنها با یاد خدا دلها آرامش مییابد)  

۲. جایگزینی بت‌های مدرن 

   - پول، قدرت، شهرت که انسان را اسیر می‌کنند  

۳. از دست دادن قطبنمای وجود

   - بی‌هدفی در زندگی با وجود موفقیت‌های ظاهری  

 راه نجات در آیه  

- ذکر = یاد خدا در تمام لحظات

  زبانی =تلاوت قرآن، دعا، تکبیر  

   قلبی = تفکر در آیات الهی 

  عملی= اطاعت از فرامین خدا در رفتار 

- پاداش ذاکران 

  “فَأَمَّا مَنْ أَعْطَى وَاتَّقَى #وَصَدَّقَ بِالْحُسْنَى#فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرَى” (لیل: ۵-۷)؛ و اما آن‌کس که بخشش کرد و پرهیزگاری نمود و حسن الهی را تصدیق کرد، او را برای آسانی آماده می‌سازیم)