فرهنگی

پنج ستون اصلی برای رسیدن به معرفت و کمال دین

امام سجاد علیه‌السلام: “إنَّ الْمَعْرِفَهَ، وَکَمالَ دینِ الْمُسْلِمِ تَرْکُهُ الْکَلامَ فیما لایُغْنیهِ، وَقِلَّهُ ریائِهِ، وَحِلْمُهُ، وَصَبْرُهُ، وَحُسْنُ خُلْقِه”

همانا معرفت و کمال دین مسلمان، در گرو رهاکردن سخنان و حرف هائى است که به حال او و دیگران سودى ندارد. و از ریا و خودنمائى دورى جستن، در برابر مشکلات زندگى بردبار و شکیبا بودن و داراى اخلاق پسندیده و نیک سیرت بودن است. 

تحف العقول: ص ۲۰۲، بحارالأنوار: ج ۲، ص ۱۲۹، ح ۱۱

 در این حدیث پنج ستون اصلی برای رسیدن به معرفت و کمال دین را ترسیم می‌کند:  

۱. سکوت سازنده: ترک گفتارهای بی‌ثمر و بی‌فایده (چه در گفتار، نوشتار یا مجازی) که نه سودی برای خود دارد و نه برای دیگران.  

۲. اخلاص عملی: پرهیز از ریا و هرگونه خودنمایی در اعمال، که بنیان عبادت را ویران می‌کند.  

۳. حلم و خویشتن‌داری: حفظ آرامش و کنترل نفس در مواجهه با ناملایمات و رفتارهای ناخوشایند دیگران.  

۴. صبر استوار: استقامت در برابر سختی‌ها، آزمایش‌های الهی و انجام واجبات و ترک محرمات.  

۵. حسن خلق: خوش‌رفتاری، نرمی و نیکی با مردم که تجلی ایمان است.  

این حدیث تأکید می‌کند که کمال دین تنها در عبادات خشک خلاصه نمی‌شود، بلکه در ترکیب عبادت خالصانه با اخلاق اجتماعی برجسته و مدیریت گفتار و رفتار محقق می‌گردد.