فرهنگی

محاسبه نفس 

از حکیمی پرسیدند:

چرا هیچ از عیب مردم سخن نمی گویی؟

حکیم گفت:

هنوز از محاسبه ی عیب های خودم فارغ نشده ام تا به عیب های دیگران بپردازم!

این حکایت کوتاه بر اهمیت محاسبه نفس و پرهیز از عیب‌جویی دیگران تأکید دارد. پاسخ حکیم، یادآور آموزه‌های دینی دربارهٔ اولویتِ اصلاح خود بر پرداختن به عیوب دیگران است.

در قرآن کریم آمده: «أَتَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَ تَنسَوْنَ أَنفُسَکُمْ» (بقره:۴۴) - آیا مردم را به نیکی دعوت می‌کنید، ولی خود را فراموش می‌کنید؟ همچنین پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: «طُوبَى لِمَنْ شَغَلَهُ عَيْبُهُ عَنْ عُيُوبِ النَّاسِ» خوشا به حال کسی که عیب خودش او را از عیوب مردم بازدارد.

این متن، نقدی ظریف به فرهنگ عیب‌جویی و غیبت است و نشان می‌دهد انسانِ خردمند، پیش از قضاوت دیگران، در پی درمان زخم‌های روح خویش است.