قضاوت ناعادلانه: دریچه نفوذ شیطان!
🔥 قضاوت ناعادلانه: دریچه نفوذ شیطان!
🔥 وسوسههای پنهان: وقتی قضاوت، درِ شیطان را باز میکند
عنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: لمَّا دَعَا نُوحٌ ع رَبَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى قَوْمِهِ أَتَاهُ إِبْلِیسُ لَعَنَهُ اللَّهُ فَقَالَ یَا نُوحُ … اذْکُرْنِی فِی ثَلَاثَهِ مَوَاطِنَ فَإِنِّی أَقْرَبَ مَا أَکُونُ إِلَى الْعَبْدِ إِذَا کَانَ فِی إِحْدَاهُنَّ اذْکُرْنِی … اذْکُرْنِی إِذَا حَکَمْتَ بَیْنَ اثْنَیْنِ …
📚منبع: [الخصال، جلد ۱، صفحه: ۱۳۲]
✨ حضرت باقر- علیه السّلام- فرمود:
🔹 پس از اینکه نوح درباره امتش نفرین کرد شیطان آمد و گفت… مرا در سه جا یاد کن که در این سه مورد من از هر وقت به انسان نزدیکترم:
این حدیث هشداردهنده از امام باقر (ع) پرده از یکی از خطرناکترین نقاط نفوذ شیطان برمیدارد: لحظهی قضاوت بین دو نفر.
📖 تفسیر حدیث:
شیطان به حضرت نوح (ع) اعتراف میکند که در سه موقعیت بیش از هر زمانی به انسان نزدیک است که دومینِ آن، هنگام قضاوت بین دو نفر است. این نشان میدهد:
· قضاوت، حتی اگر کوچک و روزمره باشد، حریمی قدسی دارد.
· شیطان از تبعیض، کینه، جانبداری و اشتباه در قضاوت برای فاصلهانداختن بین انسانها استفاده میکند.
🧠 قضاوتهای روزمره؛ آزمایشهای ناپیدا:
قضاوت فقط در دادگاهها نیست؛ هر روز در معرض آنیم:
۱. در روابط شخصی:
· وقتی دوستتان با غریبهای بحث میکند، بدون شنیدن دو طرف حق را به که میدهید؟
· وقتی فرزندتان با همکلاسی مشکل پیدا میکند، آیا فقط حرف او را تأیید میکنید؟
۲. در حرفه و تخصص:
· وکیل هستید و میفهمید موکلتان بر حق نیست؛ آیا صداقت را فدای منفعت میکنید؟
· مدیر هستید و بین دو کارمند باید قضاوت کنید؛ آیا تحت تأثیر رابطهی شخصی قرار میگیرید؟
۳. در خانواده و مشاوره:
· کسی از همسرش شکایت میکند و شما میبینید حق با طرف مقابل است؛ آیا فقط برای دلخوشی او، حرفش را تأیید میکنید؟
· بین خواهر و برادرتان اختلاف میافتد؛ آیا جانبداری میکنید؟
⚖️ داستان هشداردهنده:
دو کودک خط خود را نزد امام حسن (ع) بردند تا بگویند کدام بهتر است.
امام علی (ع) که ناظر بودند، فرمودند:
«پسرم! در قضاوتت دقت کن که خداوند در قیامت از همین قضاوت هم از تو خواهد پرسید.»
نکتهی عمیق این حکایت:
· حتی قضاوت دربارهی یک موضوع به ظاهر ساده (مانند خط دو کودک) مسئولیتآور است.
· کمّیت موضوع (کوچک یا بزرگ بودن) تغییری در اصل مسئولیت ایجاد نمیکند.
💎 راههای محافظت از قضاوت:
۱. شنیدن هر دو طرف:
· قبل از قضاوت، گوش دادن کامل و بیطرفانه به هر دو طرف ضروری است.
۲. بررسی انگیزهها:
· از خود بپرسید: “آیا تمایل شخصی، دوستی یا دشمنی بر قضاوتم تأثیر گذاشته؟”
۳. مشورت با خرد و شرع:
· در موارد مهم، با افراد آگاه و بیطرف مشورت کنید.
· معیارهای شرعی و اخلاقی را فراموش نکنید.
۴. یادآوری پاسخگویی:
· همواره به یاد داشته باشید که در پیشگاه خداوند دربارهی تمام قضاوتها - حتی کوچکترین آنها - پاسخگو خواهید بود.
🌟 جملهی پایانی:
قضاوت، ترازوی الهی در دستان بشری است؛ هر کجا این ترازو به انحراف گراید، شیطان نزدیکتر از همیشه میایستد و پلۀ سقوط را میآراید.
پروردگارا! پیش از هر قضاوتی، ما را به عدالت و انصاف تو متصل کن و از قضاوتهای شتابزده و ناحق در امان دار.