فرهنگی

علم برای هدایت، نه تجارت؛ هشدار امام صادق(ع) درباره دنیاطلبی عالمان

علم ناب برای هدایت، نه تجارت

روایت هشداردهنده از امام صادق(ع)

حمزة بن حمران می‌گوید از امام صادق(ع) شنیدم که می‌فرمود: “مَنِ اسْتَأْكَلَ بِعِلْمِهِ افْتَقَرَ” “هر کس به وسیله علم نان بخورد، به فقر مبتلا خواهد شد.”

پرسش هوشمندانه حمران:

“در میان شیعیان و دوستان شما گروهی از عالمان هستند که علوم شما را فراگرفته و منتشر می‌کنند. شیعیان نیز به آنها احترام و کمک می‌کنند. آیا این افراد نیز جزو روزی‌خواران به دین هستند؟”

پاسخ روشنگرانه امام(ع):

“لَيْسَ أُولَئِكَ بِمُسْتَأْكِلِينَ، إِنَّمَا الْمُسْتَأْكِلُ بِعِلْمِهِ الَّذِي يُفْتِي بِغَيْرِ عِلْمٍ وَلَا هُدًى مِنَ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ لِيُبْطِلَ بِهِ الْحُقُوقَ طَمَعًا فِي حُطَامِ الدُّنْيَا”

“خیر، منظورم آنها نبودند، بلکه منظورم بی‌سوادانی است که بدون دلیل الهی، به نام دین فتوا میدهند تا مالی به چنگ آورده یا حقی را باطل کنند.”

💡 تحلیل و درس‌های روایت

تفاوت دو گروه عالمان:

✅ عالمان راستین:

· حاملان علوم اهل بیت(ع)

· مروجان معارف ناب

· مورد احترام و صله شیعیان

· مشمول نهی نیستند

❌ عالمان دروغین:

· فتوای بدون علم

· انگیزه مادی و دنیاطلبی

· ابطال حقوق مردم

· مشمول نهی هستند

🎯 پیام‌های کاربردی

برای عالمان دینی:

· اخلاص نیت در تبلیغ دین

· دوری از دنیاطلبی در آموزش معارف

· مسئولیت‌پذیری در برابر فتواها

برای جامعه مذهبی:

· تشخیص عالمان راستین از مدعیان

· حمایت از مبلغان خالص

· هوشیاری در برابر سودجویان

🌟 نکته نهایی

این روایت به ما می‌آموزد که:

· علم دینی باید برای هدایت باشد، نه تجارت

· عالمان راستین مورد تأیید ائمه هستند

· هدف از تعلیم، باید قرب الهی باشد

✨ پند اخلاقی: همان‌گونه که امام صادق(ع)فرمود، فقر واقعی آن است که انسان علم را وسیله‌ای برای دنیاطلبی قرار دهد.