شهریار: ترجمان دردهای عاشقانه یک ملت
شهریار: ترجمان دردهای عاشقانه یک ملت
سید محمدحسین بهجت تبریزی (۱۲۸۵ - ۱۳۶۷ ه.ش)، معروف به شهریار، یکی از بزرگترین و مردمیترین شاعران ایران در قرن معاصر است. او شاعری بود که به عمق فرهنگ ایرانی-اسلامی تن داشت و شعرش، آیینهی تمامنمای عواطف، باورها و دردهای مردم بود.
زندگینامه مختصر:
· تولد: ۱۲۸۵ ه.ش در تبریز
· تحصیلات: ورود به مدرسه طب در تهران، اما ترک آن به دلایل عاطفی و روحی.
· آغاز شاعری: از نوجوانی شروع به شعرگویی کرد و تحت تأثیر استادانی چون نیما یوشیج و بهار قرار گرفت.
· اوج گیری: منظومه «حیدربابایه سلام» (سلام به حیدربابا) به زبان ترکی آذربایجانی، او را به اوج شهرت رساند.
· درگذشت: ۲۷ شهریور ۱۳۶۷ در تبریز. سالروز درگذشت او به عنوان «روز ملی شعر و ادب فارسی» نامگذاری شده است.
ویژگی های سبکی و محتوایی شعر شهریار:
1. تنوع طلبی ادبی: شهریار در قالبهای مختلف کلاسیک مانند غزل، قصیده، مثنوی و قطعه طبعآزمایی کرده و در همهی آنها استاد است. اما اوج هنر او در غزل است.
2. تلفیق سنت و نوآوری: او در عین پایبندی به اصول کلاسیک شعر فارسی، از تمایلات نوین ادبی نیز بهره میبرد و زبانی روان و امروزی دارد.
3. خلوص عاطفه: صمیمیترین و راستترین احساسات عاشقانه، عارفانه و مذهبی در شعر او موج میزند. این صداقت احساس، دلیل اصلی ارتباط قوی مردم با اشعار اوست.
4. مضمون پردازی های بدیع: شهریار در خلق مضامین نو و بکر، بسیار تواناست. او میتواند از سادهترین مفاهیم، عمیقترین معانی را استخراج کند.
5. تسلط بر دو زبان: شهریار به هر دو زبان فارسی و ترکی آذربایجانی تسلط کامل داشت و اشعار ماندگاری به هر دو زبان سروده است. «حیدربابایه سلام» یکی از شاهکارهای ادبیات ترکی محسوب میشود.
مشهورترین اشعار شهریار:
· غزل «علی ای همای رحمت»: از مشهورترین و محبوبترین اشعار مذهبی در ادبیات فارسی، که در مدح امام علی (ع) سروده شده است.
· غزل «آمدی جانم به قربانت»: یک غزل عاشقانهی بسیار معروف.
· منظومه «حیدربابایه سلام»: این اثر، نوستالژی زیبایی از خاطرات کودکی شاعر در دامن طبیعت و میان مردم روستای زادگاهش است.
· قصیده «ای وای مادرم»: بیانگر علاقهی عمیق او به مادرش.
· شعر «شیعیان دیگری نیست»: که نشان از ارادت خاص او به اهل بیت (ع) دارد.
چرا شهریار منحصر به فرد است؟
شهریار را «شاعر مردم» مینامند زیرا شعرش از تکلف و پیچیدگی به دور است و هرکس با هر سطح از سواد ادبی، میتواند با آن ارتباط برقرار کند. او دردها، شادیها، عقاید و آرزوهای مردم کوچه و بازار را به زیباترین شکل ممکن به زبان شعر بیان کرد.