فرهنگی

 شهادت حضرت زهرا(س) در ۷۵ روز؛ گزارش کهن و مستند شیعی

شهادت حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) در منابع کهن شیعه

یکی از مباحث مهم در تاریخ اهل‌بیت(علیهم‌السلام)، مدت زمان حیات حضرت فاطمه زهرا(سلام‌الله‌علیها) پس از رحلت پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) است.

نخستین و معتبرترین گزارش‌های شیعی، بر ۷۵ روز تأکید دارند؛ روایتی که با سند صحیح و از امام صادق(علیه‌السلام) نقل شده است و از طریق محدّثان بزرگ به ما رسیده است.

🔹 صفّار قمی (م ۲۹۰ق) در کتاب معتبر بصائرالدرجات نخستین کسی است که این روایت را ثبت کرده است:

 «إنَّ فاطِمَةَ(ع) مَكَثَتْ بَعْدَ رَسُولِ الله(ص) خَمْسَةً وَ سَبْعِينَ يَوْماً.»

(بصائرالدرجات، صفّار قمی)

پس از او، دو تن از برجسته‌ترین محدّثان شیعه، ابن ابی‌الثّلج (م ۳۲۵ق) و ثقة‌الاسلام کلینی (م ۳۲۹ق) این گزارش را با دو سند مستقل، از راویان مورد اعتماد یعنی هشام بن سالم و ابوعبیده حذّاء از امام صادق(علیه‌السلام) نقل کرده‌اند: «عاشَتْ فاطِمَةُ(ع) بَعدَ أَبِيها خَمْسَةً وَ سَبْعِينَ يَوْماً.»

(الکافی، ج ۱، ص ۴۵۸)

این روایات، به دلیل قدمت و وثاقت راویان، مبنای اعتماد بسیاری از دانشمندان متقدم شیعه قرار گرفته است.

عالمان بزرگی چون فضل‌بن‌حسن طبرسی (م ۵۴۸ق)، قطب‌الدین راوندی (م ۵۷۳ق)، ابن بطریق (م ۶۰۰ق) و علی‌بن‌عیسی اِربِلی (م ۶۹۲ق) در آثار خود همین روایت ۷۵ روز را پذیرفته و نقل کرده‌اند.

بنابراین، بر پایه‌ی کهن‌ترین و معتبرترین مستندات حدیثی، حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) هفتاد و پنج روز پس از رحلت پیامبر(ص) به شهادت رسیدند؛ روایتی که از امام صادق(ع) سرچشمه گرفته و با سلسله راویان ثقه، در سراسر تاریخ شیعه ماندگار شده است.