فرهنگی

شایعه را چگونه مهار کنیم؟ راهکارهای طلایی برای مقابله با اخبار جعلی در جامعه

🚦مهارت مقابله با شایعه

📍شایعه در اصطلاح: شایعه،خبر یا اطلاعات تأیید نشده‌ای است که مورد توجه گروه یا جمعیت خاصی بوده و برای ایجاد باور نزد دیگران معمولاً از فردی به فرد دیگری به طور شفاهی بدون هیچ‌گونه اطمینان و دلیل و مدرک کافی انتقال می‌یابد.

▪️در ارتباطات اجتماعی خواسته یا ناخواسته بخشی از محاوره‌های روزانه‌ی ما را شایعات یا چیزهای ساختگی تشکیل می‌دهد.

▪️در جوامعی که فقر اطلاع‌رسانی حاکم باشد شایعات رواج دارد.

▪️هم‌چنین در بین جمعیت‌هایی که به لحاظ سادگی و زودباوری و تأثیر‌پذیری آمادگی روانی بیشتری برای دریافت و انتقال شایعه دارند، شایعه رونق بیشتری دارد.

▪️می گویند:

شایعه چون آب دریاست یعنی هرچه نوشیده شود، بیشتر ایجاد عطش می کند. چرا که معمولا شایعه ایجاد ترس و نگرانی در جامعه می نماید و مردم به علت عدم دسترسی به اطلاعات دقیق به آن پناه می برند و آن را دهان به دهان نقل می کنند و گاه بر آن می افزایند.

🔹 ویژگیهای انسانهای شایعه گو:

الف. ساده لوح هستند ▫️ناامنی و زودبرانگیختگی خاصی دارند.

ب. گزافه گویی می کنند.

ج. ایستایی شخصیت دارند(دچار نوعی اختلال شخصیت هستند)

د. کژاندیشی انها بالا می باشد. ▫️دروغ گویی در انها زیاد است.

ر. دارای رشد اجتماعی بالایی نیستند. ▫️انسان های فرصت طلبی هستند.

ز. دنبال مقاصد و منافع شخصی و گاه غیرانسانی هستند.

ح. دارای رشد اخلاقی بالایی نیستند.

🔹 در شرایط زیر شایعات انتشار می‌یابد:

1. اهمیت خبر

2.ابهام در جامعه

3.نگرانی و اضطراب شخصی و اجتماعی

2. استعداد شایعه پذیری:

   (افرادی که سلامت روان و اندیشه‌ی متعادل و خلاق داشته و هنگام مواجه شدن با سخن لغو، بدون تعییر وضعیت روانی و نشان دادن حالات احساسی و هیجانی و تأیید یا تکذیب آنی، با تأمل و تأنی ‌به‌صورت مستقیم و غیر مستقیم در پی وارسی شواهد علمی و دلایل منطقی و مدارک بر ‌می‌آیند کمتر دچار پذیرش شایعات می‌شود.)

🔹 عواملی که در شایعه موثرند عبارتند از:

الف)عوامل فردی

🔻 1-بی خبر از خبرهای درست و مطمئن

2-پرکردن اوقات و انواع سرگرمی ها

3-جلب توجه دیگران که می توانند از اختلالات شخصیت هم نشات بگیرد.

4-ایجاد قدرت یا تسلط بر شنونده و غلبه بر آنها

5-وصول به منافع شخصی و مطامع شخصی و نفسی خود

ب)عوامل اجتماعی

🔻 1-خلاء خبری و تشنگی در شنیدن خبر و رویدادهای مهم

2-انواع ابهامات در خبر و رویدادها در موقعیت های مورد نظر

3-نیازمندی انسان ها به انواع تنوع ها

4-انواع ترس های اجتماعی

5-ارضای نیازهای کاذب

6-وجود انواع رخداد مهم اجتماعی در موقعیت های خاص

7-نوعی پرخاشگری نسبت به فرد، گروه یا قشری از جامعه (به معنای اعتراض اجتماعی)

8-ترور شخصیت و زیر سوال بردن برخی شخصیت های اجتماعی

9-ایجاد نوعی وجهه برای خود و گروه خود

✅ راهکارهای پیشگیری و مقابله ای

1. در مقابل شخص شایعه گو، این چند سوال لزوماً پرسیده شود:

· آیا می‌توانید شخصاً صحت آن را ثابت کنید؟

· مستندات شما در ارتباط با این خبر چیست؟

· از کدام منبع شنیده‌اید؟

1. آگاه نگه داشتن مردم نسبت به رویدادهای اجتماعی، اطلاع‌رسانی سریع و صحیح

2. تلاش در جهت زدودن اضطراب و نگرانی عمومی مانند رفع بعضی از نگرانی‌‌های عمومی، نظیر دسترسی به مراکز بهداشتی و خدمات درمانی، برخورداری از تصویری مثبت و روشن به آینده‌ی خود و..

3. دانش‌افزایی عمومی و تعمیق بینش مردم در مورد شایعه

4. هماهنگی و استمرار در ارائه‌ی اطلاعات صحیح

5. بی ‌توجهی به شایعه‌ها و عدم تکرار آن

6. شناسایی منابع و افراد شایعه ساز و بی اعتبار کردن منبع آن

7. پرورش تفکر و اندیشه منطقی در مقابله با انواع افکار سطحی مانند شایعه و دروغ و ..

8. تقویت روح اخلاق محوری در امور فردی و اجتماعی