فرهنگی

دوراندیشی نسبت به پیامدها و تبعات اجتماعیِ سخن و کنش‌ها اجتماعی 

 امام باقر(ع):

🔺شخصی روز قيامت محشور میشود و با اينكه در دنيا دستش به خونى آلوده نشده و خونى را نريخته اما به اندازه يك حجامت يا بيشتر به او خون میدهند و میگویند: اين سهم تو از خون فلان شخص است.

(…فَيُقَالُ لَهُ: هَذَا سَهْمُكَ مِنْ دَمِ فُلاَنٍ)

🔺آن شخص به خداوند میگوید: پروردگارا تو خود ميدانى تا وقتی زنده بودم و تو جان مرا گرفتی، هیچ خونی را نریخته بودم. پس حالا این خون چگونه بر عهده من آمده است؟

(فَيَقُولُ: يَا رَبِّ إِنَّكَ لَتَعْلَمُ أَنَّكَ قَبَضْتَنِي وَ مَا سَفَكْتُ دَماً)

🔺خداوند در پاسخ به او میفرمايد: 

بله، تو خون کسی را شخصا نریخته ای اما خاطرت هست حرفی را درباره فلان شخص شنیدی و بعد همان را علیه او بازگو کردی؟ اثر اجتماعی این حرف تو آن بود که زبان به زبان گشت تا به گوش فلان پادشاه ظالم رسید و به خاطر همان گزارش تو، او را کشتند لذا این خون، سهم تو در کشته شدن اوست.

(فَيَقُولُ: بَلَى، سَمِعْتَ مِنْ فُلاَنٍ رِوَايَةَ كَذَا وَ كَذَا فَرَوَيْتَهَا عَلَيْهِ فَنُقِلَتْ حَتَّى صَارَتْ إِلَى فُلاَنٍ اَلْجَبَّارِ فَقَتَلَهُ عَلَيْهَا وَ هَذَا سَهْمُكَ مِنْ دَمِهِ)

📚 کافی ج۲، ص۳۷۰.

این مسئله، امروزه مصادیق متعددی دارد، مثلا: 

تحلیل‌های_سطحی، برچسب‌زنی‌ های شتاب‌زده، ایجاد تنش‌های قومی، مذهبی یا سیاسی بواسطه یک حرف یا کنش، فوروارد و بازنشر اطلاعات، بدون راستی آزمایی و صرفا از این جهت که مطابق میل و سلیقه ماست و….

مسئولیت اخلاقی همه اینها برعهده ماست و نمیشود گفت که من صرفا یک حرفی زدم یا یک بازنشر یا فوروارد کردم، بلکه همین یک کار کوچک تو، زنجیره آن اتفاقات را تکمیل کرد و نتیجه آن، ترور شخصیتی یا فیزیکی یا… بوده است.