فرهنگی

خون بیداری حماسه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲  

در سحرگاه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، خیابان‌های قم و تهران غرق در فریاد مردم شد. علت؟ دستگیری مام خمینی پس از سخنرانی آتشینش در مدرسه فیضیه، جایی که شاه را به “یزید زمان” تشبیه کرد. مردم کفن‌پوش، از دهقانان ورامین تا بازاریان تهران، با شعار “یا مرگ یا خمینی” به خیابان‌ها ریختند. رژیم پهلوی پاسخ داد با رگبارِ مسلسل‌ها. اجساد در گورهای دسته‌جمعی پنهان شدند و خانواده‌ها از ترس ساواک، شهیدان خود را “مفقود” خواندند. طبق اسناد ساواک، تنها یک مأمور در مولوی ۶۰ نفر را کشت .  

 اما چرا این قیام،سرآغاز انقلاب شد؟

۱. پیوند ناگسستنی مردم و روحانیت

برای نخستین بار، مراجع تقلید از نجف تا قم، مهاجرتی تاریخی به تهران آغاز کردند و با تلگراف‌های فراوان، جهانیان را از جنایت رژیم آگاه ساختند. حتی مرجعیت امام خمینی رسماً توسط علما تأیید شد .  

۲. شکست افسونِ “شاه شکست‌ناپذیر”

کشتار بی‌رحمانه، پرده از چهره واقعی “انقلاب سفید” آمریکایی برداشت. شاه ادعا کرد معترضان “عامل ناصر” هستند، اما جهان فریاد مردم را شنید .  

۳. زنده‌شدن پرچم عاشورا

امام خمینی در نخستین پیام پس از آزادی (فروردین ۱۳۴۳)، ۱۵ خرداد را “عزای عمومی” اعلام کرد؛ روزی که همچون عاشورا، “تولد دوباره اسلام” شد .