فرهنگی

خانه؛ مسجد کوچک و مهد تربیت معنوی

در نگاه قرآن و روایات، خانه صرفاً مکانی برای استراحت و رفع نیازهای مادی نیست، بلکه می‌تواند به کانونی برای رشد معنوی و عبودیت تبدیل شود. پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: «خانه‌ای که در آن قرآن تلاوت شود، برای اهل آسمان می‌درخشد؛ همان‌گونه که ستارگان برای اهل زمین می‌درخشند» (کافی، ج۲). این روایت نشان می‌دهد که قدسیت خانه نه تنها زندگی اهل آن را نورانی می‌سازد، بلکه جایگاهی آسمانی در نظام هستی پیدا می‌کند.

نقش زن در این قداست‌آفرینی بی‌بدیل است. زن می‌تواند با مدیریت زمان، یاد خدا را در جریان زندگی روزمره جاری سازد؛ از ساده‌ترین کارها مانند آغاز روز با تلاوت چند آیه قرآن یا دعای کوتاه، تا تربیت فرزندانی که نماز را به‌عنوان ستون زندگی می‌شناسند. همچنین، پرهیز از لغو و بیهودگی ـ که قرآن آن را از نشانه‌های مؤمنان می‌داند: «وَ الَّذینَ هُم عَنِ اللَّغوِ مُعرِضون» (مؤمنون: ۳) ـ به دست زن در خانه معنا می‌یابد؛ زیرا او محور شکل‌گیری عادات خانوادگی است.

خانه‌ای که در آن ذکر و عبادت جایگاهی پایدار داشته باشد، از سطح یک واحد مصرفی فراتر رفته و به «مسجد کوچک» بدل می‌شود؛ مسجدی که در آن روابط خانوادگی بر محور معنویت شکل می‌گیرند. چنین خانه‌ای نه تنها فرزندان را در برابر بحران‌های اخلاقی جامعه مقاوم می‌سازد، بلکه الگویی تمدنی برای جامعه ارائه می‌دهد. در حقیقت، جامعه‌ای که خانه‌هایش نورانی و قدسی باشند، در برابر تهاجمات فرهنگی و اخلاقی مقاوم خواهد ماند.

زن، با ایفای نقش قدسی‌ساز در خانه، می‌تواند بذر یک تحول تمدنی را بیفشاند. کافی است زمان‌بندی دقیق برای عبادت، فضای گفت‌وگوی ایمانی با فرزندان، و ایجاد سنت‌های معنوی خانوادگی (مانند افطاری ساده، تلاوت دسته‌جمعی قرآن یا ذکر خانوادگی) در خانه جاری شود تا خانه، نه‌تنها مأمن جسم، که پناهگاه روح نیز باشد.