فرهنگی

حدیث “حق الناس در پژوهش”

 امام صادق (ع): «… لَیْسَ مِنَّا مَنْ أَخَذَ حَدِیثَنَا فَشَهِدَ بِهِ عَلَی مُؤْمِنٍ… أَوْ حَوَّلَهُ عَنْ مَوَاضِعِهِ…» ؛ تحریف احادیث یا استفاده از آن برای آزار مؤمن، خیانت علمی محسوب می‌شود. (خصال شیخ صدوق، ج ۲، ص ۶۲۳، باب حقوق الباحثین)  

نکته کاربردی: رعایت امانت‌داری در نقل منابع و پرهیز از تحریف.  

تحلیل محتوایی حدیث 

۱. دو جرم مهلک علمی  

   - جرم اول: شهادت‌دهی علیه مؤمن با احادیث  

     استفاده ابزاری از روایات برای تخریب دیگران  

     مصداق امروزی: استنادهای مغرضانه در مقالات برای حذف رقبا  

   - جرم دوم: تحریف حدیث  

     تغییر متن/سند/سیاق روایات  

     نمونه معاصر: نقل‌قول‌های ناقص، جعل منابع، تحریف معنوی  

۲. پیامدهای خیانت علمی

   - طرد از دایره اهل بیت(ع): «لَیْسَ مِنَّا»  

   - نابودی اعتماد عمومی به سنت اسلامی  

   - تولید فتنه‌های فکری در جامعه  

۳. رعایت حقوق ثلاثه در پژوهش 

   - حق الله (حق خدا):  

       اخلاص نیّت  

     تقوا  

      امانت‌داری  

   - حق الناس (حق مردم):  

      حفظ آبروی دیگران  

     اجازه استفاده  

      پرهیز از تخریب  

   - حق النص (حق متن):  

      نقل دقیق الفاظ  

     ذکر کامل منبع  

     حفظ سیاق تاریخی