فرهنگی

توصیه آیت‌الله بهجت برای اثبات بی‌چون و چرای دین

حضرت آیت‌الله بهجت قدس‌سره: باید چنان براهینی برای اثبات مذهب بیاوریم و بیان کنیم که اگر دیوار هم بشنود، بگوید حق با شما است.

در محضر بهجت، ج۱، ص ٢۵۶

این جمله از حضرت آیت‌الله بهجت (ره) بر یک اصل بنیادین و راهبردی در حوزه “تبلیغ و دفاع عقلانی از مکتب” تأکید می‌کند. ایشان با بیانی شیوا و نمادین ("اگر دیوار هم بشنود") معیاری بسیار بالا برای چگونگی ارائه معارف دینی ترسیم می‌کنند.

· تأکید بر استدلال محکم و غیرقابل انکار: محور اصلی کلام ایشان، بر ارائه “براهین” است، نه صرف بیان احساسی یا تقلیدی. این نشان‌دهنده اهمیت خردورزی و منطق در معرفی دین به جامعه است.

· جهان‌شمولی دلیل: تشبیه “دیوار” نشان می‌دهد که استدلال باید چنان واضح، مستحکم و بی‌پیرایه باشد که حتی برای ساده‌ترین و بی‌طرف‌ترین مخاطبان (یا به صورت مجازی، برای هر موجودی) قابل درک و پذیرش باشد. این نافی هرگونه استدلال پیچیده، مبهم یا خاص‌گرایانه است.

· رویکرد دفاعی فعال: این سخن یک استراتژی برای مواجهه با شبهات و نقدها ارائه می‌دهد. بهترین دفاع، ارائه دلیلِ قاطع است که خودبه‌خود حقانیت را آشکار می‌سازد.

· مسئولیت معرفتی متدینین: این جمله به عموم مؤمنان و به‌ویژه طلاب و مبلغان دینی یادآوری می‌کند که در قبال فهم و انتقال منطقی معارف دین مسئول هستند و نباید به بیان سطحی و غیراستدلالی بسنده کنند.

در مجموع، این کلام یک منشور و راهبرد کلان برای هرگونه فعالیت تبلیغی، فرهنگی  و دفاعیات کلامی  اسلامی در جهان امروز محسوب می‌شود.