فرهنگی

تفسیر آیه 33 سوره لقمان درباره والدین و فرزندان

 يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ وَاخْشَوْا يَوْمًا لَا يَجْزِي وَالِدٌ عَنْ وَلَدِهِ وَلَا مَوْلُودٌ هُوَ جَازٍ عَنْ وَالِدِهِ شَيْئًا إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَلَا يَغُرَّنَّكُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ (لقمان: ۳۳)

ای مردم! از پروردگارتان پروا کنید، و بترسید از روزی که هیچ پدری چیزی [از عذاب دوزخ را] از فرزندش دفع نمی کند، و نه هیچ فرزندی دفع کننده چیزی از [عذاب] پدر خویش است. بی تردید وعده خدا حق است، پس زندگی دنیا شما را نفریبد، و مبادا شیطان شما را به [کرم و رحمت] خدا مغرور کند.

در این آیه چندین نکته آمده است.

 در این آیه خداوند، بخشی از روز قیامت را به تصویر کشیده است که در آن روز، نه پدر حاضر است بخش بسیار کوچکی از عذاب اعمال فرزند را بپذیرد و نه فرزند حاضر است بخش ناچیزی از عذاب پدر را بر عهده بگیرد.

هر چند در آیه سخن از پدر آمده است، اما مادر را نیز در بر می‌گیرد. بنابراین روی سخن با والدین و فرزندان است. برخی از والدین، همه عمر خویش را برای تربیت فرزندانشان می‌گذارند و فرصتی برای رشد خود نمی‌گذارند.

بر اساس این آیه، والدین باید در قبال تک تک اعمال خویش در روز قیامت پاسخ گو باشند. بنابراین نمی توانند عذر بیاورند که خدایا من همه اوقات زندگیم را به فکر تربیت فرزندانم بودم و وقتی برای رشد و تربیت و خودسازی خود نگذاشتم.

به همین خاطر امروز کوله‌بارم بسیار سبک است. هر چند والدین وظیفه دارند که بخشی از زمان خود را به تربیت فرزندان اختصاص بدهند.

 آن والدینی که تقریبا همه زمان خود را صرف فرزندان می‌کنند و هیچ زمانی را برای خودشان در نظر نمی‌گیرند. این والدین در روز قیامت نسبت به این رویه خویش افسوس خواهند خورد و دیگر راه برگشتی برای آنان وجود ندارد.

والدینی هستند که از صبح تا شام کار می‌کنند و همه دسترنج خود را به پای فرزندان خویش می ریزند. خودشان تفریح نمی‌کنند و سفر نمی‌روند و استراحت نمی‌کنند تا فرزندان شان در ناز و نعمت باشند.

خودشان در برنامه‌های آموزشی و تربیتی شرکت نمی کنند یا وقت ندارند که شرکت کنند، اما برای تعلیم فرزندانشان هزینه‌های گزافی را پرداخت می کنند. اصطلاحا از دهان خودشان می‌گیرند و به دهان فرزندان‌شان می‌گذارند.

باید به این گونه والدین هشدار داد که این فرزندان در قیامت حاضر نیستند بخش ناچیزی از عذاب شما را بر عهده بگیرند. مواظب باشید که سرمایه عمر خویش را در کجا مصرف می کنید.

قرآن کریم در این باره به تعادل دستور می‌دهد. هم تربیت خود و هم تربیت فرزندان. هم تفریح خود و هم تفریح فرزندان. هم سفر خود و هم سفر فرزندان. هم یادگیری خود و هم یادگیری فرزندان. هم پوشاک و ورزش و خوراک و … خود و هم پوشاک و ورزش و خوراک و … فرزندان.

امید که همه بتوانیم در زندگیمان، اعتدال و میانه‌روی را سرلوحه افکار، اعمال و احساسات خویش قرار دهیم. بمنه و کرمه.