فرهنگی

تضمین دیدار با منجی؛ پاداش یک ذکر استمراری

امام صادق علیه‌السلام می‌فرمایند: «مَنْقالَ بَعدَ صَلوةِ الْفَجْرِ و بَعدَ صَلوةِ الظُّهرِ اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد و آلِ مُحَمَّد و عَجِّل فَرَجَهُمْ لَمْ یَمُتْ حَتّی یُدْرِکَ الْقَائِمَ مِن آلِ مُحَمَّد صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم» ترجمه:هر کس پس از نماز صبح و نماز ظهر بگوید: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ»، از دنیا نمی‌رود مگر آنکه قائم از آل محمد (عج) را درک می‌کند.

📚بحار الأنوار، جلد ۵۳، صفحه ۱۷

این روایت نورانی از امام صادق(ع)، بر اهمیت و استمرار ذکر صلوات همراه با دعای تعجیل فرج در دو وقت کلیدی روز (پس از نماز صبح و ظهر) تأکید می‌ورزد و پاداشی عظیم برای آن بیان می‌کند.

نکات تفسیری

۱. استمرار و زمان‌بندی: تأکید بر دو نماز صبح (آغاز فعالیت روز) و ظهر (میانه روز)، نشان‌دهنده استمرار و تداوم این یاد و دعا در متن زندگی روزمره است. این دستور، یاد امام زمان(عج) و آرزوی فرج را از یک احساس دوره‌ای، به یک عقیده و عمل همیشه حاضر در زندگی مؤمن تبدیل می‌کند.

۲. صلوات به‌عنوان کلید: صلوات بر محمد(ص) و آل‌محمد(ع)، خود یک عبادت مستحب مؤکد و وسیله تقرب به خدا است. پیوند آن با دعای فرج نشان می‌دهد که محبت و ولایت اهل‌بیت(ع) و انتظار فرج، دو روی یک سکه هستند. انسان نمی‌تواند منتظر امام زمان باشد، اما با ذکر صلوات، پیوند خود را با سلسله ولایت مستحکم نکند.

۳. معنای «لَمْ یَمُتْ حَتَّی یُدْرِکَ الْقَائِمَ»: 

این وعده امام صادق(ع)را می‌توان به دو وجه تفسیر کرد: 

وجه ظاهری و امیدبخش:این یک بشارت بزرگ الهی برای منتظران راستین است که خداوند به برکت این ذکر استمراری، عمرشان را به زمان ظهور می‌رساند تا شاهد آن عصر طلایی باشند. 

وجه معنوی و قطعی:حتی اگر شخص قبل از ظهور از دنیا برود، «ادراک قائم» می‌تواند به معنای «درک کردن حقیقت امامت، آرمان‌ها و اهداف آن حضرت» و یا «حضور در سپاه یاری‌گر او به روح و اراده» باشد. چنین کسی در قیامت از یاوران و پیروان آن حضرت محسوب می‌شود. این مفهوم با روایت «مَنْ مَاتَ عَلَی حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ مَاتَ شَهِیداً» هم‌سو است.

۴. کارکرد تربیتی این ذکر: تکرار روزانه این دعا

یاد امام زمان(عج) را در قلب زنده نگه می‌دارد. 

نگاه انسان را از مشکلات کوچک روزمره، به آرمان بزرگ جهانی می‌کشاند. 

آرزوی فرج را به یک خواسته قلبی و دغدغه اصلی تبدیل می‌کند.

جمع‌بندی:

امام صادق(ع) در این حدیث، یک «برنامه عملی ساده و روزانه» برای زنده نگه‌داشتن روحیه انتظار و پیوند با امام عصر(عج) ارائه می‌دهند. این کار، نه تنها یک عمل مستحب مؤکد است، بلکه نشانه عهد و پیمان با ولایت و اعلام آمادگی برای ظهور است. این روایت، نویدی روشن و امیدبخش برای همه کسانی است که آرزوی تحقق عدالت جهانی را در دل دارند.