فرهنگی

تحقیر اسرا و تولد عالمی بزرگ: وقایع روز هفدهم محرم در ترازوی تاریخ  

 ۱. نزول عذاب بر اصحاب فیل  

طبق روایات اسلامی، در این روز عذاب الهی به شکل مرغان ابابیل با پرتاب سنگ‌های گلی بر سپاه ابرهه تکمیل شد. ابرهه که با فیل‌هایش قصد تخریب کعبه را داشت، هنگام فرار به نجاشی پناه برد، اما سنگ یکی از همان مرغان او را هلاک کرد. این واقعه در سوره فیل قرآن به عنوان نمادی از نصرت الهی بر مشرکان توصیف شده است.  

۲. تولد شیخ بهایی؛ نابغه علمی جهان اسلام  

در سال ۹۵۳ قمری، محمد بن حسین عاملی معروف به شیخ بهایی در بعلبک لبنان زاده شد. او از کودکی نزد پدر (شاگرد شهید ثانی) و استادانی چون ملا عبدالله یزدی تحصیل کرد و در علوم ریاضی، نجوم، فقه و فلسفه به چهره‌ای بی‌بدیل تبدیل شد. برخی منابع تولد او را ۱۷ ذی‌الحجه نیز دانسته‌اند.  

۳. اسارت اهل بیت در قصر یزید: نمایش تحقیر  

روز هفدهم محرم، کاروان اسیران کربلا پس از انتقال به شام، به قصر یزید برده شدند. یزید با به نمایش گذاشتن سرِ بریده امام حسین (ع) در طشتی طلایی و بستن دست‌های امام سجاد (ع) با ریسمان، قصد تحقیر خاندان پیامبر را داشت. فاطمه بنت الحسین (س) با فریاد اعتراض کرد: «آیا دختران رسول خدا این‌گونه اسیر می‌شوند؟».  

 ۴. مواجهه امام سجاد (ع) با یزید: خطابه‌ای آتشین  

امام چهارم (ع) با وجود بیماری و اسارت، در برابر یزید ایستاد و فرمود:  

«ای یزید! اگر پیامبر (ص) ما را این‌گونه در بند می‌دید، چه پنداشتی؟»  

سپس با تلاوت آیه «مَا أَصَابَ مِن مُّصِيبَةٍ إِلَّا بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُم» (هیچ مصیبتی جز در سِزای اعمال شما نیست)، پاسخ کوبنده‌ای به ادعای یزید درباره مشروعیت کشتن امام حسین (ع) داد.  

 ۵. شجاعت حضرت زینب (س): دفاع از حریم اهل بیت  

هنگامی که مردی شامی درخواست به کنیزی گرفتن فاطمه بنت الحسین (س) را کرد، حضرت زینب (س) او را در آغوش گرفت و خطاب به یزید فریاد زد:  

«به خدا سوگند! نه تو و نه این مرد، حق چنین کاری را ندارید مگر آن‌که از دین خدا خارج شوید!»  

این سخن چنان خشم یزید را برانگیخت که فریاد زد: «دروغ گفتی ای دشمن خدا!».