فرهنگی

از منظر روانشناسی اجتماعی، تحقیقات نشان میدهند که مغز انسان به شکل ناخودآگاه از طریق «نورونهای آینه‌ای » رفتارها، باورها و حتی الگوهای فکری اطرافیان را تقلید میکند. نظریهٔ «یادگیری اجتماعی» آلبرت بندورا تأکید دارد که انسانها با مشاهده و تعامل با دیگران، هویت خود را شکل می‌دهند. بر این اساس، قانون «۵ نفر» جیم روهن تنها یک توصیهٔ انگیزشی نیست، بلکه یک واقعیت عصب‌شناختی است: مغز شما به‌تدریج میانگین فرکانس فکری کسانی می‌شود که بیشترین وقت را با آنها می‌گذرانید. اگر این حلقهٔ اجتماعی از افرادی تشکیل شده باشد که به رشد معنوی، اخلاقی و عملی متعهدند، مغز شما «مسیرهای عصبی» جدیدی می‌سازد که رفتارهای هدفمند، امیدواری و مسئولیت‌پذیری را تقویت میکند. در آموزه‌های دینی نیز تأکید شده است: رسول خدا صلی الله علیه و آله می‌فرماید «المرءُ مع مَن أحبَّ» (انسان با محبوبش محشور میشود). بنابراین، انتخاب همراهانِ موفق، نه یک تاکتیک، که یک ضرورت زیست‌شناختی و شرعی برای تکامل فردی است.  

اما موفقیتِ حقیقی – از نگاه الهی – فراتر از دستاوردهای مادی است. روانشناسی مثبت‌نگر (سلیگمن) ثابت کرده که احساس رضایت پایدار، تنها زمانی ایجاد می‌شود که زندگی فرد «معنادار» باشد؛ یعنی دیگران از وجود او بهرهای واقعی ببرند. پژوهشهای عصب‌شناسی نیز نشان می‌دهند که رفتارهای نوع دوستانه، ترشح «سروتونین» و «اکسیتوسین» را افزایش میدهد که به‌شکل مستقیم بر کاهش استرس و افزایش سلامت روان تأثیر می‌گذارند. در منطق قرآن، این حقیقت در آیاتِ «خیرُکم أنفعُکم للناس» تجلی یافته است. زندگی بهتر، نه در انباشتن ثروت، که در تبدیل شدن به «مؤثرترین نسخهٔ خود» است؛ نسخهای که درد دیگران را التیام میدهد، مسیرهای تاریک را روشن میکند و یادگاری از نیکیها در زمین بر جای میگذارد. اگر میخواهید زندگی شما معجزه شود، معجزه گر زندگی دیگران شوید. این همان «قانون کاشت و برداشت الهی» است: هر چه بکاری، در دنیا و آخرت، همان را درو خواهی کرد.  

راه‌های تقویت تفکر انتزاعی در نوجوانان

⭕️ تشویق به حل مسائل پیچیده: از نوجوان بخواهید مسائل واقعی یا فرضی را تحلیل کند و راه‌حل‌های مختلفی ارائه دهد. مثلاً “اگر یک شهر بدون آب شود، چه باید کرد؟”

⭕️ مطالعه و تحلیل متون مفهومی: تشویق به خواندن داستان‌ها، اشعار یا مقاله‌هایی که نیاز به تفسیر و درک عمیق دارند.

⭕️ بحث درباره مفاهیم انتزاعی: درباره موضوعاتی مثل عدالت، آزادی یا معنای موفقیت با او گفت‌وگو کنید.

⭕️ تشویق به خلاقیت: فعالیت‌هایی مثل نوشتن داستان، طراحی، یا بازی‌هایی که به خلاقیت نیاز دارند، کمک می‌کنند.

⭕️ آموزش استدلال منطقی: به او بیاموزید که چگونه استدلال کند و روابط بین مسائل مختلف را پیدا کند.

⭕️ طرح مسائل باز و خلاقانه:

از نوجوان بخواهید درباره مسائلی فکر کند که جواب مشخصی ندارند و او را به کاوش و تفکر عمیق وادار می‌کنند. مثلاً: 

➖"اگر می‌توانستی یک تغییر در جهان ایجاد کنی، آن تغییر چه بود و چرا؟”

➖"چطور می‌توان یک شهر را بدون اتومبیل مدیریت کرد؟”

این سوالات باعث می‌شوند نوجوان تخیل، منطق و تفکر خلاق خود را به کار بگیرد.

‌جسمش از میان ما رفته ولی شخصیت او، روح او، راه او، و صدای رسای او همچنان در میان ما هست… 

مرد ها نتیجه گرا و زن ها فرایند محور هستند.

مردها دوست دارند حرف خود را خلاصه کنند تا فقط نتیجه آخر را بگویند، ولی زنان دوست دارند تمام جزییاتی که اتفاق افتاده است را بیان کنند تا به نتیجه برسند. مثلا ممکن است مرد ازهمسر خود بپرسد؛ به مطب دکتررفتی؟⁉️و زن درجواب این سؤال تمام جزییات آن روز رابگوید. از بد شانسی دراول صبح بگوید تا دیدن آشنایی درحین رفتن به مطب دکتر. دراین شرایط مسلما مردکلافه می شود وحتی ممکن است صحبت همسرش را قطع کند و بگوید بالاخره رفتی یا نه؟⁉️حال اگر زن این سؤال را ازهمسرش بپرسد جواب کوتاهی مثل بله رفتم. گفت سرماخورده ام دریافت می کند. حتی ممکن است ناراحت شود و فکرکند همسرش حوصله صحبت کردن با او را ندارد. 

زنان با صحبت کردن دنبال راهکار نیستند. 

☺️زنان اغلب دوست دارند به صحبت هاي آنان گوش داده شود نه اين که راه حل به آنها داده شود.

⁉️اما مردان به حکم طبيعت خود که براي همة مشکلات و مسائل دنبال راه حل مي گردند براي مسائل مطرح شدة همسرشان نيز فوراَ راه حل پيدا مي کنند. اين مي تواند سبب ناخشنودي همسرشان شود. 😡

مردان فکر مي کنند زنان براي دريافت کمک و راه حل به آنها مراجعه کرده اند و با ارائة آن، مرد انتظار تشکر از جانب زن را نيز دارد. گاهي هم زنان مسائل خود را مطرح مي کنند که شوهرشان به مشکلات آنها توجهي نشان نمي دهد، به او اهميتي نمي دهد و يا اين که ديگر او را دوست ندارد. براي جلوگيري از اين سوء تفاهم زن بايد قبل از صحبت کردن با مرد به او بگويد که دوست دارد فقط گوش بدهد و يا اين که راه حل ارائه دهد.

… ا! 

آگاهي به اين امر مي تواند به زن و شوهرها کمک کند تا طوري برنامه ريزي کنند که نياز زن به صحبت کردن با نياز مرد به سکوت و تنهايي با هم در تقابل قرار نگرفته و هر دو نياز برآورده شوند. براي اين کار بهتر است زنان بعد از آمدن مرد از محل کار مدتي او را تنها گذاشته و اسباب راحتي او را فراهم سازند تا نيرو و توان لازم را بازيابد و مرد هم نياز زن به درد و دل کردن و صحبت را درک کرده و بعد از باز يافتن نيروي خود، زماني را براي صحبت و گفت و گوي با همسرش اختصاص دهد. زماني که فرصت گوش دادن به صحبتهاي همسرش را ندارد با پيامي صريح و مودبانه و مهربانانه آن را مطرح سازد: « عزيزم اجازه بده ، ده دقيقه اخبار رو گوش بدم بعد از اون در اختيار تو هستم» يا «الان خيلي خسته ام اجازه مي دهي کمي استراحت کنم؟ بعد از اون مي شينيم با هم حرف مي زنيم . . . »