پرورش کودک مسئولیتپذیر یکی از چالشهای بزرگ والدین است؛ اما بسیاری از خانوادهها با رفتارهای ناخواسته، ناخودآگاه فرزندانی وابسته و مسئولیتگریز تربیت میکنند! اگر کودک شما دائماً میگوید: «مامان اینو برام بیار!» یا «بابا خودت انجام بده!»، این هشدارها را جدی بگیرید:
۳ خطای رایج والدین که مسئولیتپذیری را نابود میکند:
۱. خدمتگذاری افراطی:
- وقتی به تمام خواستههای کودک بدون قیدوشرط پاسخ میدهید، به او میآموزید: «دیگران همیشه موظفند مشکلاتت را حل کنند!».
- تحقیقات نشان میدهد ۷۰% کودکان ۵ تا ۱۰ سالی که مسئولیتهای ساده ندارند، در نوجوانی دچار وابستگی مرضی میشوند.
۲. شوک مسئولیت در بزرگسالی:
- برخی والدین تا ۲۰ سالگی هیچ وظیفهای به فرزند نمیدهند، اما ناگهان در آستانه ازدواج یا ورود به بازار کار انتظار دارند او یکباره بالغ شود!
- روانشناسان هشدار میدهند: مسئولیتپذیری مانند عضله است که باید از کودکی تقویت شود.
۳. ناتوانی در تحمل اشتباهات کودک:
- اگر به جای اجازه دادن به کودک برای جارو زدن زمین شکسته، خودتان سریع اقدام میکنید، به او میگویید: «تو نمیتوانی!».
راهکارهای طلایی برای پرورش کودک مسئولیتپذیر:
- از ۳ سالگی شروع کنید:
- مسئولیتهای ساده مانند «آب دادن به گلدان» یا «جمع کردن اسباببازی» را به او بسپارید.
- طبیعیترین پیامدها را تجربه کند:
- اگر لیوانش را زمین انداخت، به جای عصبانی شدن بگویید: «بیا با هم تمیزش کنیم!».
- جملات مثبت جایگزین دستورات:
- به جای «برو اتاقت رو مرتب کن» بگویید: «عزیزم! میخوای با هم اتاق قشنگت رو مرتب کنیم؟».
- الگوی مسئولیتپذیری باشید:
- کودکان از رفتار شما بیشتر از حرفهایتان یاد میگیرند. اگر قول میدهید، حتما انجام دهید!
