یکی از مهمترین عوامل پرخاشگری و لجبازی کودکان، عدم احساس امنیت در خانه است. بسیاری از ترسها، نگرانیها و رفتارهای ناهنجار بچهها، ریشه در نبود امنیت روانی دارند.
❓ پس چکار کنیم که کودک در خانه احساس امنیت کند؟
✅ ۱. حضور واقعی و در دسترس بودن والدین
کودک باید بداند که در لحظات نیاز، پدر و مادر کنار او هستند.
❌ اگر والدین مدام مشغول کارهای خودشان باشند، یا حتی کودک را در خانه تنها بگذارند، امنیت روانی او به خطر میافتد.
🔹 مثلا بعضی از والدین وقتی میخواهند جایی بروند، بچه را در خانه قفل میکنند و میگویند: “غذا هم گذاشتم، اسباببازی هم داری!”
🔸 اما کودک مدام نگران است که “اگر مشکلی پیش بیاید، کسی نیست کمکم کند."
📌 نتیجه؟
وقتی والدین به خانه برمیگردند، کودک پرخاشگری میکند، لجباز میشود و رفتارهای نامناسبی نشان میدهد.
چرا؟ چون از قبل احساس ناامنی کرده و حالا با این رفتارها، توجه شما را جلب میکند.
✅ ۲. تشویق ویژگیهای مثبت کودک، اما به شیوهی صحیح تشویق باید متناسب، واقعی و بدون شرط باشد.
🚫 اشتباهات رایج در تشویق:
❌ پاداش بزرگ برای کارهای کوچک → مثلاً اگر برای یک کار ساده جایزهی بزرگ بدهید، کودک برای کارهای مهمتر انتظار پاداشی بیشتر دارد.
❌ تشویق دروغین و غیرواقعی → مثلاً اگر خط کودک بد است، نگویید: “وای چقدر قشنگ نوشتی!” چون باعث میشود یا پیشرفت نکند، یا متوجه شود که شما صادق نیستید.
❌ تشویق شرطی (رشوه دادن) → مثلا نگویید: “اگر مشقت را بنویسی، برایت شکلات میخرم!"
🔸 این کار باعث میشود که کودک دیگر بدون پاداش وظایفش را انجام ندهد.
🔸 هر بار هم جایزهی بیشتری بخواهد، وگرنه انگیزهاش را از دست میدهد.
✅ راه درست چیست؟
🔹 اگر کودک وظیفهاش را خوب انجام داد، به او بازخورد مثبت بدهید، اما بدون اینکه از قبل شرط تعیین کنید.
🔹 مثلا بگویید: “چقدر مرتب و تمیز نوشتی! این نشون میده که دقتت بالا رفته.”
🔹 اگر کار بزرگی انجام داد، پاداش متناسبی بدهید.
✅ ۳. انتظارات واقعبینانه از کودک داشته باشید
بعضی والدین از کودکان انتظارهای غیرواقعی دارند و این باعث اضطراب و ناامنی در آنها میشود.
🔹 دو اشتباه رایج:
❌ ۱. نادیده گرفتن ظرفیت و توانایی کودک → هر بچهای تواناییهای خاص خودش را دارد. اگر انتظار بیش از حد داشته باشید، باعث سرخوردگیاش میشوید.
❌ ۲. مقایسهی کودک با دیگران → مثلاً:
🚫 “ببین بچهی فلانی چقدر خوب درس میخونه، تو چرا نمیتونی؟"
🚫 “بچهی فلانی تو این سن فلان کارو میکنه، تو هنوز بلد نیستی!"
🔸 این کار باعث حسادت، ناامنی و کاهش اعتمادبهنفس کودک میشود.
