فرهنگی

زندگینامه محتشم کاشانی

باز این چه شورش است که در خلق عالم است

از جمله شاعران پارسی گوی ایرانی که در دوره صفویان و در زمان شاه طهماسب می زیست، محتشم کاشانی است که در سال ۹۰۵ هجری قمری دیده به جهان گشود.

او در تمامی طول عمر خود در کاشان زندگی کرد و شغل اصلی وی شاعری و بزازی بود. محتشم از مهم ترین شاعران مرثیه سرای مذهب شیعه به شمار می آید که از پیروان مکتب وقوع بود.

معروف ترین مرثیه ای که محتشم برای شهدای کربلا سروده است ترکیب بند «باز این چه شورش است که در خلق عالم است» که از اشعار مشهور ادبیات فارسی به شمار می آید.

درون کسی، از حرام پر شده است، چگونه باید پاک شود و راه هدایت را پیش گیرد؟

درونتان، از حرام، پُر شده است

مقتل الحسين خوارزمى ـ به نقل از عبد اللّه بن حسن ـ

هنگامى كه عمر بن سعد، يارانش را براى جنگ با امام حسين عليه‌السلام آماده كرد و آنها را در جايگاه خود، مرتّب كرد و پرچم‌ها را در جاهاى خود نهاد، امام عليه السلام نيز يارانش را در جناح راست و چپ، مرتّب كرد و آنان، امام عليه‌السلام را از هر سو، مانند حلقه‌اى در ميان گرفتند. امام عليه‌السلام از جمع يارانش بيرون آمد و نزديك سپاه عمر سعد آمد و از آنان خواست كه ساكت شوند؛ امّا آنان نپذيرفتند. 

 امام حسین علیه‌السلام به آنها فرمود : 

🔅«واى بر شما ! چه زيانى مى‌كنيد اگر ساكت شويد و به سخن من، گوش بسپاريد، در حالى كه من، فقط شما را به راه هدايت، فرا مى‌خوانم؟ 

هر كس مرا فرمان بَرَد، از ره يافتگان است و هر كس نافرمانى كند، از هلاك شدگان، و همه شما از فرمان من، سرپيچى مى‌كنيد و به گفته‌ام گوش نمى‌دهيد؛ زيرا عطاياى شما را از حرام پرداخته اند و درونتان، از حرام، پُر شده است و از اين رو، خداوند، بر دل‌هايتان مُهر زده است».

 وَيلَكُم ! ما عَلَيكُم أن تُنصِتوا إلَيَّ فَتَسمَعوا قَولي، وإنَّما أدعوكُم إلى سَبيلِ الرَّشادِ، 

 فَمَن أطاعَني كانَ مِنَ المُرشَدينَ، ومَن عَصاني كانَ مِنَ المُهلَكينَ، 

 وكُلُّكُم عاصٍ لِأَمري، غَيرُ مُستَمِعٍ لِقَولي، قَدِ انخَزَلَت عَطِيّاتُكُم مِنَ الحَرامِ، ومُلِئَت بُطونُكُم مِنَ الحَرامِ، فَطَبَعَ اللّهُ عَلى قُلوبِكُم

📗 مقتل الحسين للخوارزمی ج۲ ص۶ ، حکمت‌نامه امام حسين عليه‌السلام ج۱ ص۲۹

تفاوت واقعی بین حضور ظاهری و حضور قلبی در معنویت

حاضرِ غایب

 امام‌حسین‌ علیه السلام فرمود : 

🔅 هر كس شاهد كارى باشد و آن را ناپسند بدارد، مانند كسى است كه در آن، حاضر نيست 

    و هر كس از كارى غايب باشد، امّا به آن راضى باشد، مانند كسى است كه حاضر بوده است.

  مَن شَهِدَ أمرا فَكَرِهَهُ كانَ كَمَن غابَ عَنهُ، ومَن غابَ عَن أمرٍ فَرَضِيَ بِهِ كانَ كَمَن شَهِدَهُ.

📗 مسند أبی يعلى: ح۶۷۵۲ ، حکمت‌نامه امام حسين عليه‌السلام ج۱ ص۱۰۰

  خشم خدا بالا گرفت

 امام حسین علیه السلام فرمود 

🔅 خشم خدا بر يهود، سخت شد، هنگامى‌كه براى او فرزند قرار دادند، 

 و خشمش بر مسيحيان بالا گرفت، هنگامى‌كه او را يكى از سه خدا قرار دادند، 

 و خشمش بر مجوسيان سخت شد، هنگامى‌كه به جاى خدا، خورشيد و ماه را مى‌پرستيدند، 

 و خشمش بر مردمى بالا گرفت كه بر كُشتن پسر دختر پيامبرشان همداستان شدند

 اِشتَدَّ غَضَبُ اللّهِ عَلَى اليَهودِ إذ جَعَلوا لَهُ وَلَدا، 

  وَاشتَدَّ غَضَبُهُ عَلَى النَّصارى إذ جَعَلوهُ ثالِثَ ثَلاثَةٍ، 

  وَاشتَدَّ غَضَبُهُ عَلَى المَجوسِ إذ عَبَدُوا الشَّمسَ وَالقَمَرَ دونَهُ، 

  وَاشتَدَّ غَضَبُهُ عَلى قَومٍ اتَّفَقَت كَلِمَتُهُم عَلى قَتلِ ابنِ بِنتِ نَبِيِّهِم

📗 الملهوف : ص ۱۵۸ ، حکمت‌نامه امام حسين عليه‌السلام ج۱ ص۱۶۰

اعمال روز اول محرم

 اول: روزه گرفتن است. امام رضا علیه‌السلام می‌فرماید: هر که در این روز، روزه بدارد و خدا را بخواند خداوند دعای او را مستجاب کند چنانکه دعای زکریا را مستجاب کرد.

دوم: از امام رضا علیه‌السلام نقل شده است که حضرت رسول روز اول محرم دو رکعت نماز می‌کرد و چون فارغ می‌شد دست‌ها را بلند می‌کرد و این دعا را سه مرتبه می‌خواند:

🔅 *«اَللّهُمَّ اَنْتَ الاِْلهُ الْقَدیمُ وَهذِهِ سَنَهٌ جَدیدَهُ فَاَسْئَلُکَ فیهَاالْعِصْمَهَ مِنَالشَّیْطانِ وَالْقُوَّهَ عَلی هذِهِ النَّفْسِ الاْمّارَهِ بِالسّوَّءِ وَالاِْشْتِغالَ بِما یُقَرِّبُنی اِلَیْکَ [یاکَریمُ] یا ذَاالْجَلال وَ الاِْکْرامِ یا عِمادَ مَنْ لا عِمادَ لَهُ یا ذَخیرَهَ مَنْ لا ذَخیرَهَ لَهُ یا حِرْزَ مَنْ لا حِرْزَ لَهُ یا غِیاثَ مَنْ لا غِیاثَ لَهُ یا سَنَدَ مَنْ لا سَنَدَ لَهُ یا کَنْزَ مَنْ لا کَنْزَ لَهُ یا حَسَنَ الْبَلاء یا عَظیمَ الرَّجاء یا عِزَّ الضُّعَفآءِ‌ یا مُنْقِذَ الْغَرْقی یا مُنْجِیَ الْهَلْکی یا مُنْعِمُ یا مُجْمِلُ یا مُفْضِلُ یا مُحْسِنُ اَنْتَ الَّذی سَجَدَ لَکَ سَوادُ اللَّیْلِ وَ نُورُ النَّهارِ وَضَوْءُ الْقَمَرِ وَ شُعاعُ الشَّمْسِ وَ دَوِیُّ الْمآءِ وَ حَفیفُ الشَّجَرِ یا اَللّهُ لا شَریکَ لَکَ اَللّهُمَّ اجْعَلْنا خَیْراً مِمّا یَظُنُّونَ وَ اغْفِرْ لَنا ما لا یَعْلَمُونَ وَ لا تُؤاخِذْنا بِما یَقُولُونَ حَسْبِیَ اللّهُ لا اِلهَ اِلاّ هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظیمِ امَنّا بِهِ کُلُّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنا وَما یَذَّکَّرُ اِلاّ اُولُوا الاْلْبابِ رَبَّنا لاتُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ اِذْ هَدَیْتَنا وَهَبْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَهً اِنَّکَ اَنْتَ الْوَهّابُ»*

📚 «مفاتيح الجنان