فرهنگی

چه کسی شهدای کربلا را دفن کرد ؟

روز دوازدهم روز ورود اهل بیت (ع) به کوفه با حالت اسارت است. در این روز “ابن زیاد” فرمان داد که احدی حق ندارد با اسلحه از خانه بیرون آید و 10 هزار سوار و پیاده بر تمام کوچه‌ها و بازارها موکل گردانید، که احدی از شیعیان امیرالمومنین (ع) حرکتی نکنند.

پس از این که خبر ورود اسرای کربلا در شهر پیچید مردم کوفه بر پشت بام‌ها و یا در کوچه‌ها وارد شدند تا کاروان اسرا را ببینند، اسرا سوار بر شتر وارد شهر شدند. در این زمان زنی از بالای پشت بام فریاد زد شما از کدام مملکت و از کدام قبیله هستید آن‌ها گفتند ما اهل بیت «محمد (ص)» هستیم.

چون این زن سخن را شنید چادر و مقنعه‌هایی را که داشت برای ایشان آورد و بین آنان پخش کرد و آنان نیز به وسیله این لباس‌ها حجاب خود را به دست آوردند، زیرا هنگامی که لشکر دشمن به چادر‌های «امام حسین (ع)» در کربلا حمله کردند بسیاری از حجاب‌های زنان و دختران را از سر آنان ربوده و آنان را با پا‌ها و سر‌های برهنه به اسارت گرفتند.

روایت‌های تاریخی بیانگر این امر است که حدود ۴۰ محمل وجود داشت که بر روی آن اطفال و زنان قرار داشتند، «امام سجاد (ع)» برهنه و در شرایط بیماری بر شتری سوار بودند، برخی از مردم کوفه با دیدن این صحنه گریه می‌کردند.

هر چه جلوتر می‌رفتند صدای بوق‌ها و پرچم‌های افراشته شده بیشتر می‌شد، لشکر ابن زیاد اسرا را همراه با سر‌های شهدا که بر فراز نیزه‌ها نصب کرده بودند هدایت می‌کرد، اولین نیزه بر سر مبارک «امام حسین (ع)» بود که همچون ماه می‌درخشید.

همانگونه که در آیه ۹ سوره مبارکه کهف آمده است: «أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْکَهْفِ وَالرَّقِیمِ کَانُوا مِنْ آیَاتِنَا عَجَبًا، تو پنداری که قصه اصحاب کهف و رقیم در مقابل این همه آیات قدرت و عجایب حکمت‌های ما از آیات عجیب ماست»،

وقایع روز دوازدهم محرم: خطبه‌ی حضرت زینب (س) و امام سجاد (ع)

در زمان ورود اسرا به کوفه، حضرت «زینب کبری (س)» مردم را امر به سکوت کردند سپس شروع به خواندن خطبه کردند در حالی که همه شهر در سکوتی عجیب فرو رفته بود.

حضرت «زینب کبری (س)» در این خطبه مردم کوفه را به سبب گناهی که در ماجرای عاشورا داشتند و کوتاهی که در یاری «امام حسین (ع)» کردند ملامت کردند، ایشان پیرامون گناه بزرگ مردم کوفه به صراحت سخن گفتند، سخنان ایشان به شکلی بود که گویی حضرت «علی (ع)» خطبه می‌خواندند،

سخنانی بسیار فصیح، روان و تاثیرگذار، ایشان در این خطبه ابتدا خدا را ستایش کردند و بر «رسول خدا (ص)» درود فرستادند و سپس رفتار دوگانه مردم کوفه را مورد شماتت قرار دادند،

حضرت «زینب کبری (س)» در خطبه خود پیرامون کیفر بزرگی که در انتظار مردم شهر کوفه به سبب شهادت سید جوانان اهل بهشت وجود دارد هشدار دادند، سخنان حضرت «زینب کبری (س)» در روز دوازدهم محرم به حدی تاثیرگذار بود که مردم پس از شنیدن آن بسیار حیران و ناراحت شدند.پس از پایان سخنان حضرت «زینب کبری (س)» خطاب به مردم کوفه «امام سجاد (ع)» به حضرت «زینب کبری (س)» فرمودند: سرگذشت گذشتگان برای آنان که ماندند مایه عبرت خواهد بود، گریه و زاری شهدای ما را به ما باز نخواهند گرداند، آنان عبرت‌های روزگار خواهند بود این کلمات سبب شد حضرت «زینب کبری (س)»آرام گرفته و سکوت کردند.

«امام سجاد (ع)» با افشاگری‌هایشان، پرده از جنایات و فتنه‌های حکومت اموی برداشتند در این هنگام صدای گریه و ناله از مردم کوفه بلند شد،

ایشان ابتدا حمد و ستایش خداوند را گفتند و خود را فرزند شهید کربلا و نوه «پیامبراکرم (ص)» معرفی کردند، زشتی‌ها و افعال پلید کوفیان را مورد سرزنش قرار دادند و عمل نادرست دشمنان «سیدالشهدا (ع)» را آشکار ساختند، ایشان سپس فرمودند: «ما راضی هستیم که شما نه یاری‌مان کنید نه کمر به قتل مان ببندید».

«امام سجاد (ع)» آیه ۴۲ سوره زمر را تلاوت کردند: «اللَّهُ یَتَوَفَّى الْأَنْفُسَ حِینَ مَوْتِهَا وَالَّتِی لَمْ تَمُتْ فِی مَنَامِهَا ۖ فَیُمْسِکُ الَّتِی قَضَىٰ عَلَیْهَا الْمَوْتَ وَیُرْسِلُ الْأُخْرَىٰ إِلَىٰ أَجَلٍ مُسَمًّى ۚ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ؛

خداست آن که وقت مرگ ارواح خلق را می‌گیرد و آن کس را که هنوز مرگش فرا نرسیده نیز در حال خواب روحش را قبض می‌کند، سپس آن را که حکم به مرگش کرده جانش را نگاه می‌دارد و آن را که نکرده به بدنش می‌فرستد تا وقت معیّن مرگ در این کار نیز ادله‌ای از قدرت الهی برای متفکران پدیدار است».

ابن زیاد با سخنان «امام سجاد (ع)» دچار خشم شد و گفت هنوز جرأت پاسخگویی به من را دارید، این را ببرید و گردنش را بزنید، حضرت «زینب کبری (س)» به سمت «امام سجاد (ع)» رفتند و گفتند:‌ ای پسر زیاد، تو کسی را برای من باقی نگذاشتی، اگر تصمیم کشتن «امام سجاد (ع)» را هم گرفته‌ای مرا نیز با او بکش،

«امام سجاد (ع)» به عمه‌اشان فرمودند: عمه جان آرام باش تا من با او سخن بگویم، سپس رو به ابن زیاد کردند و فرمودند:‌ ای پسر زیاد، مرا از مرگ می‌ترسانی ؟ مگر ندانستی که کشته شدن عادت ما و شهادت مایه سربلندی ماست.

وی به جواب دندان شکن حضرت «زینب کبری (س)» به عبیدالله اشاره کرد و افزود: عبیدالله ابن زیاد در این مجلس رو به حضرت «زینب کبری (س)» کرد و گفت دیدی خدا با خاندانت چه کرد، حضرت «زینب کبری (س)» نیز در پاسخ به عبیدالله فرمودند: «جز زیبایی ندیدم،

آنان کسانی بودند که خداوند تقدیرشان را ساخته بود تا شهید شوند و آنان نیز اطاعت کرده و به سوی آرامگاه ابدی خود شتافتند، به زودی در رستاخیز شهدای کربلا به درگاه خداوند شکایت و دادخواهی تو را خواهند کرد، آن روز است که پیروز این میدان مشخص خواهد شد.

سخنان حضرت «زینب کبری (س)» در برابر عبیدالله بن زیاد بسیار دلیرانه و شجاعانه بیان شد، ایشان این شجاعت را از «امیرالمومنین (ع)» به ارث برده بودند، حضرت «زینب کبری (س)» خواهر «امام حسین (ع)» هرگز زیر بار ظلم نرفت،

ایشان در تمام طول مسیر اسارت، وظیفه سنگین رسالت و تبلیغ دین و نمایان کردن اسلام حقیقی و هدف شهدای کربلا را بر دوش کشیدند.

 به دشمنان مجال ندهید

وَ اللَّهِ إِنَّ امْرَأً يُمَكِّنُ عَدُوَّهُ مِنْ نَفْسِهِ يَعْرُقُ لَحْمَهُ وَ يَهْشِمُ عَظْمَهُ وَ يَفْرِي جِلْدَهُ لَعَظِيمٌ عَجْزُهُ ضَعِيفٌ مَا ضُمَّتْ عَلَيْهِ جَوَانِحُ صَدْرِهِ. أَنْتَ فَكُنْ ذَاكَ إِنْ شِئْتَ، فَأَمَّا أَنَا فَوَاللَّهِ دُونَ أَنْ أُعْطِيَ ذَلِكَ ضَرْبٌ بِالْمَشْرَفِيَّةِ تَطِيرُ مِنْهُ فَرَاشُ الْهَامِ وَ تَطِيحُ السَّوَاعِدُ وَ الْأَقْدَامُ وَ يَفْعَلُ اللَّهُ بَعْدَ ذَلِكَ ما يَشاءُ. نهج‌البلاغه خطبه ۳۴

🔸به خدا سوگند، كسى كه به دشمن امكان دهد كه گوشتش را تا استخوان بخورد و استخوانهايش را خرد كند و پوستش را بدرد، چه ناتوان مردى است و چه كم دل و ترسوست.

تو اگر خواهى همانند چنين مردى باشى، خود دانى، ولى من به خدا سوگند، پيش از آنكه به دشمن فرصتى چنين دهم، با شمشير مشرفّى خود، چنانش مى زنم كه استخوانهاى كاسه سرش در هوا پراكنده و دستها و پاهايش جدا گردد. خدا، زان پس، هر چه خواهد همان كند.

از دشمن داخلى بيشتر بترسيد، ویژگی منافقین 

“وَإِذَا رَأَيْتَهُمْ تُعْجِبُكَ أَجْسَامُهُمْ ۖ وَإِنْ يَقُولُوا تَسْمَعْ لِقَوْلِهِمْ ۖ كَأَنَّهُمْ خُشُبٌ مُسَنَّدَةٌ ۖ يَحْسَبُونَ كُلَّ صَيْحَةٍ عَلَيْهِمْ ۚ هُمُ الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْ ۚ قَاتَلَهُمُ اللَّهُ ۖ أَنَّىٰ يُؤْفَكُون"(آیه 4 سوره منافقون)

چون آنان را ببینی جسم و ظاهرشان [از آراستگی و وقار] تو را به شگفت آورد، و اگر سخن گویند [به علت شیرینی و جذابیّت کلام] به سخنانشان گوش فرا می دهی [اما از پوچی باطن، سبک مغزی و دورویی] گویی چوب های خشکی هستند که به دیواری تکیه دارند [و در حقیقت اجسادی بی روح اند که در هیچ برنامه ای اطمینانی به آنان نیست، از شدت بزدلی] هر فریادی را به زیان خود می پندارند. اینان دشمن واقعی اند؛ از آنان بپرهیز؛ خدا آنان را بکشد؛ چگونه [با دیدن این همه دلایل روشن، از حق به باطل] منحرف می شوند.

۱- منافقان، در ميان ما و جلو چشمان ما هستند، نه افرادى دور از چشم. «رَأَيْتَهُمْ»

2- به هر قيافه‌اى اعتماد نكنيم كه قيافه زاهدانه دليل تقوا نيست. در برخى موارد، ظاهر زيبا وسيله فريب مردم است. «تُعْجِبُكَ أَجْسامُهُمْ»

3- اگر هشدارهاى الهى و توجه پيامبر نباشد، سخنان زيبا و فريبنده، حتى پيامبر را به شنيدن وادار مى‌كند. «وَ إِنْ يَقُولُوا تَسْمَعْ لِقَوْلِهِمْ»

4- منافقان، ظاهرى آرام، ولى باطنى پر دغدغه دارند و هميشه در وحشت و اضطرابند. تُعْجِبُكَ أَجْسامُهُمْ‌ … يَحْسَبُونَ كُلَّ صَيْحَةٍ عَلَيْهِمْ‌

5- از دشمن داخلى بيشتر بترسيد. «هُمُ الْعَدُوُّ»

6- دشمن را بشناسيم و فريب ظاهر و سخنان او را نخوريم. تُعْجِبُكَ أَجْسامُهُمْ‌ … تَسْمَعْ لِقَوْلِهِمْ‌ … هُمُ الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْ‌

7- منافقان با خدا درگيرند و خدا نيز آنها را لعنت مى‌كند: «قاتَلَهُمُ اللَّهُ». ( «قاتل» از باب مفاعله در مورد درگيرى طرفينى است و لذا نفرمود: «قتلهم الله»)

8- موضع‌گيرى منافقان در برابر اسلام، شگفت آور است. «أَنَّى يُؤْفَكُونَ»

سه گروه را وارد در حلقه مشاوران خود نکن

امیرالمومنین(ع) در فرمان حکومتی مالک اشتر(نهج البلاغه، نامه53) میفرمایند: سه گروه را وارد در حلقه مشاوران خود نکن:

۱. «بخيل» را وارد نكن، چرا كه جلوی احسان، عطا و بخششت را مى‌گيرد و تو را از #فقر و تنگ‌دستى مى‌ترساند.

(لا تُدخِلَنَّ في مَشوَرَتِكَ بَخيلاً يَعدِلُ بِكَ عَنِ الفَضلِ و يَعِدُكَ الفَقرَ)

۲. «ترسو» را نیز راه نده، چرا که اراده‌ات را بر انجام امور، سست و ضعیف کرده و تو را از امور مهم منصرف می‌کند.

(و لا جَباناً يُضعِفُكَ عَنِ الاُمورِ)

۳. «حريص» را نیز راه نده، چرا که تو را شیفته ستم کرده و طمع‌ورزى و ثروت‌اندوزى ظالمانه را در نظرت مى‌آرايد.

(و لا حَريصاً يُزَيِّنُ لَكَ الشَّرَهَ بِالجَورِ)

🔺همانا ریشه بخل، ترس و حرص، به «سوءظن به خداوند» بازمیگردد.

(فَإِنَّ البُخلَ وَ الجُبنَ وَ الحِرصَ غَرائِزُ شَتّىٰ يَجمَعُها سوءُ الظَّنِّ بِاللّٰه)