فرهنگی

گروه حدید در همدان؛ ترور سرهنگ کازرونی و نقش اثرگذار این گروه در انقلاب ۵۷

گروه حدید در ماه‌های آخر عمر رژیم پهلوی در همدان شکل گرفت. یکی از اقدامات مهم گروه حدید، ترور سرهنگ منوچهر کازرونی افسر شهربانی همدان بود اقدامی که بر روند مبارزات انقلابی در همدان اثرگذار بود.

فعالیت‌های گروه حدید بر تحدید خشونت مخالفان سخت مؤثر بود و این گروه در دوران انتقال قدرت سیاسی و تغییر نظام حکومتی در همدان عنصری اثرگذار محسوب می‌شد. با این حال حدید در فضای سیال اوایل انقلاب، به سرنوشت برخی گروه‌های تندرو و افراطی دیگر دچار شد و پس از زاویه پیدا کردن با انقلاب اسلامی و آشکار شدن ماهیت آن، با اقدام انقلابی مردم همدان به پایان راه خود رسید.

حدید در برابر پژوهش تاریخی مقاومت نشان می‌دهد و سخت می‌توان درباره آن به یک پژوهش تاریخی دست زد. این موضوع معلول دلایل مختلفی است که در این نوشتار به آن‌ها اشاره شده است. در چنین وضعیتی که با کمبود منابع درباره گروه حدید روبرو هستیم، نوشتار پیش‌رو می‌کوشد پرتوی بر تاریخ این گروه بیفکند.

اساس کار در این باره اسناد منتشر شده ساواک است و کوشش شده با استفاده از داده‌های سندی و با ترسیم فضای سیاسی-اجتماعی شهر همدان در سال 1357، زمینه‌های شکل‌گیری این گروه توضیح داده شود. با توجه به اهمیت ترور سرهنگ کازرونی، این واقعه، مورد توجه بوده است.

برای پر کردن حفره‌های اطلاعاتی که درباره گروه حدید به مقدار فراوانی وجود دارند و برای جبران کمبود داده‌ها، تلاش شده است از برخی خاطرات و تواریخ شفاهی مربوط به همدان استفاده شود. امید است این نوشتار لمعه‌ای هر چند کوچک بر بخشی از تاریخ شهر همدان افکنده باشد.