فرهنگی

چگونه دیگران را نصیحت کنیم که هم رابطه حفظ شود و هم تاثیرگذار باشد؟

الإمامُ العسكريُّ عليه السلام : مَن وَعَظَ أخاهُ سِرّا فَقَد زانَهُ ، و مَن وَعَظَهُ عَلانِيَةً فَقَد شانَهُ .

[تحف العقول : 489.]

امام عسكرى عليه السلام: هر كه برادر خود را پنهانى اندرز دهد، او را آراسته است و هر كه در برابر ديگران موعظه اش كند، او را لكّه دار كرده است.

تفسیر و تحلیل حدیث حفظ آبروی دیگران در هنگام تذکر

امام (ع) در این روایت کوتاه و پرمعنا، به ظریف‌ترین نکته در امر به معروف و نهی از منکر اشاره می‌فرمایند:

۱. «مَن وَعَظَ أخاهُ سِرّا فَقَد زانَهُ» (هر که برادرش را در نهی موعظه کند، او را آراسته است):

· هدف از موعظه، اصلاح است، نه تحقیر. هنگامی که اشتباه کسی را در خلوت به او تذکر می‌دهیم، در حقیقت به او احترام گذاشته‌ایم. این کار باعث می‌شود شخصیت او نزد خودش و دیگران حفظ شود و انگیزه‌ی بیشتری برای تغییر داشته باشد. این روش، مایه زیبایی و آراستگی فرد می‌گردد.

۲. «وَ مَن وَعَظَهُ عَلانِيَةً فَقَد شانَهُ» (و هر که آشکارا موعظه کند، او را بی‌آبرو کرده است):

· تذکر دادن در جمع، حتی اگر با نیت خیر باشد، معمولاً به شکسته شدن حرمت و آبروی فرد منجر می‌شود. در این حالت، طرف مقابل بیشتر به فکر حفظ ظاهر و دفاع از خود می‌افتد تا پذیرش اشتباه. این روش، لکه‌دار کردن شخصیت اوست.

پیام کلی: این حدیث به ما می‌آموزد که در مسیر هدایت و تربیت، هم هدف مهم است و هم روش. روش نادرست می‌تواند بهترین اهداف را نابود کند.