فرهنگی

چشم سیری‌ناپذیر؛ تأملی روان‌شناختی و دینی بر عطش بی‌پایان نگاه

در دنیای امروز، نگاه کردن دیگر فقط یک عمل فیزیکی نیست؛ بلکه به تجربه‌ای سیری‌ناپذیر تبدیل شده که گاه انسان را به ورطه مصرف‌زدگی بصری و اعتیاد تصویری می‌کشاند. این مقاله با الهام از روایت امام صادق (ع)، به بررسی این عطش بی‌پایان و نقد دیدگاه‌های رایج در جوامع غربی می‌پردازد.

امام صادق (ع) فرمودند:  

چهار چیز از چهار چیز هرگز سیر نمی‌شوند: زمین از باران، چشم از نگاه، زن از مرد، و عالم از علم. 

📚 خصال، ج1، ص221

🧠 تحلیل روان‌شناختی

چشم انسان، برخلاف تصور رایج، با دیدن اشباع نمی‌شود. هر تصویر، میل به تصویر بعدی را برمی‌انگیزد. این میل اگر هدایت شود، منبعی برای هنر، علم و شناخت است؛ اما اگر مهار نشود، به شهوت بصری و اعتیاد تصویری منجر می‌شود.

❌ نقد دیدگاه رایج غربی

در بسیاری از جوامع غربی، این تصور وجود دارد که با حذف محدودیت‌های اخلاقی و آزادسازی نگاه، میل شهوانی فروکش می‌کند. اما آمارها نشان می‌دهند که برهنگی عمومی نه‌تنها میل را کاهش نداده، بلکه اعتیاد جنسی، خشونت‌های جنسی و تمایلات افراطی را افزایش داده است.

🛡 راهکار اسلامی

فرهنگ اسلامی با تأکید بر «حجاب» و «کنترل نگاه»، نه‌تنها از منظر دینی، بلکه از منظر روان‌شناختی و اجتماعی نیز راهکاری عقلانی برای حفظ آرامش روانی، سلامت خانوادگی و امنیت اجتماعی ارائه می‌دهد.

📌 نتیجه‌آنکه

چشم انسان، سیری‌ناپذیر است؛ و نسخه درمان، نه آزادی مطلق، بلکه هدایت و مهار این میل است. روایت امام صادق (ع) تصویری دقیق از این حقیقت درونی ارائه می‌دهد.