نماز توبه در ذیالقعده: بین نقد سندی و عمل به امید ثواب
در بررسی نماز معروف به «توبه» در اولین یکشنبه ماه ذیالقعده،
با چالشی دووجهی روبهرو هستیم: از سویی، سند این روایت ــ که سید بن طاووس در «اقبالالاعمال» نقل کرده ــ با ضعفهای جدی مواجه است؛ از انس بن مالک (مورد لعن ائمه) تا راویان مجهولالحال و اتصال سندی نامشخص. از سوی دیگر، متن حدیث با وعدههای عجیبِ آمرزش گناهان و رضایت دشمنان در قیامت، نیازمند تأویل یا توجیه است!
نظر فقها
با این حال، برخی فقها با استناد به «قاعده تسامح در ادله سنن»، خواندن این نماز را به قصد رجاء و امید به ثواب جایز میدانند. اما پرسش مهم اینجاست: چرا چنین روایتی پیش از سید بن طاووس (قرن۷) در منابع معتبر شیعی نیامده؟ آیا میتوان به وعدههای آن اعتماد کرد؟
📜 نکته پایانی
اگرچه محدث نوری این نماز را در «مستدرک الوسائل» ذکر کرده، اما خودِ او هم ــ با تساهل شناختهشدهاش در پذیرش روایات ــ آن را در زمره احادیث ضعیف آورده است. پس در انجامش احتیاط را فراموش نکنیم و به جای تکیه بر منفردات، بیشتر به ادعیه و اعمال مُتواتر و معتبر تمسک جوئیم.