نعمت را صیانت کن، نه نمایش! پرهیز از نمایشگری اجتماعی در آموزههای اسلامی
نعمت را صیانت کن، نه نمایش! پرهیز از نمایشگری اجتماعی در آموزههای اسلامی
در فرهنگ اصیل اسلامی،“نعمت را باید پاس داشت، نه به رخ کشید". این اصل مهمی است که امام صادق (علیه السلام) در قالب توصیهای حکیمانه بیان میفرمایند: «لَا تُغَبِّطْ نَفْسَكَ»؛ یعنی کاری نکن که دیگران با دیدن نعمتهایت، حسرت بخورند و به تو حسادت ورزند.
پیامدهای نمایش نعمتها
این روایت ما را از نوعی«نمایشگری اجتماعی» برحذر میدارد؛ زمانی که فرد با نمایش دارایی، موقعیت یا موفقیتهایش، ناخواسته آتش حسادت را در دل دیگران میافروزد.
تأکید پیامبر اکرم (ص) بر پنهانداری
در امتداد همین توصیه،پیامبر گرامی اسلام (ص) نیز میفرمایند: «اسْتَعِينُوا عَلَى إِنْجَاحِ الْحَوَائِجِ بِالْكِتْمَانِ»؛ برای برآوردن نیازهایتان،پنهانکاری را پیشه کنید، چرا که هر صاحب نعمتی، مورد حسد واقع میشود.
تقابل با فرهنگ لیبرالی
در مقابل فرهنگ رایج امروز که بر«نمایش موفقیت» و «برندسازی فردی» تأکید دارد، اسلام بر «صیانت از نعمت» اصرار میورزد. نمایش نعمتها، تنها باعث جلب حسادت، ایجاد رقابتهای ناسالم و تیرهای کینۀ دیگران میشود که هم آرامش روانی جامعه را برهم میزند و هم خود صاحب نعمت را در معرض تهدید قرار میدهد.
جمعبندی: خردمندانه این است که نعمتهای الهی را در پناه«کتمان» حفظ کنیم، نه در معرض «نمایش» که این خود بزرگترین سپاسگزاری از نعمتهای پروردگار است.
پینوشت:
بحار الأنوار، ج۷۳، ص۲۵۱
الکافی، ج۲، ص۴۸۲