فرهنگی

أمیرالمؤمنین علی علیه السلام:

مَنْ أَحَبَّنِی وَجَدَنِی عِنْدَ مَمَاتِهِ بِحَیْثُ یُحِبُّ - وَ مَنْ أَبْغَضَنِی وَجَدَنِی عِنْدَ مَمَاتِهِ بِحَیْثُ یَکْرَهُ

هر کس مرا دوست بدارد، مرا به هنگام مرگ می‌بیند، به گونه‌ای که مرا دوست می‌داشت

و هر کس مرا دشمن دارد، مرا به هنگام مرگ می‌بیند، آنچنان که ناگوار و نفرت داشت.(بحارالأنوار، ج ۶، ص۱۸۸)

تحلیل حدیث امام علی (ع) درباره عاقبت دوستداران و دشمنان ایشان 

امام علی (ع) در این حدیث نورانی از بحارالأنوار، به رابطه عمیق میان «محبت به اهل بیت (ع)» و «سرنوشت انسان در لحظات پایانی عمر» اشاره می‌فرمایند. این روایت چند مفهوم کلیدی را بیان می‌کند:  

۱. تجلی محبت در لحظه مرگ

دوستداران امام علی (ع) در آخرین لحظات زندگی، حضرت را به گونه‌ای می‌بینند که با قلبشان هماهنگ است؛ یعنی به شکلی زیبا و مطلوب که آرامش و امید را به روحشان تزریق می‌کند. این نشان می‌دهد محبت به اهل بیت (ع)، تنها یک احساس نیست، بلکه **نور هدایت** در تاریکی‌های مرگ است.  

۲.عذاب دشمنی با اولیای خدا

کسانی که با امام علی (ع) دشمنی می‌کنند، در لحظه مرگ با چهره‌ای ناخوشایند از ایشان روبرو می‌شوند که بازتاب نفرت و دوری آنان از حق است. این تجربه، عذابی روحی پیش از عذاب اخروی است.  

۳. عدالت الهی در تجسم اعمال

این حدیث بر اصل قرآنی «جزای اعمال» تأکید دارد؛ همانگونه که قرآن می‌فرماید: «فَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیْرًا یَرَهُ وَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ» (زلزال: ۷-۸).