فرهنگی

قانون انتقام در سیاست اسلامی: چرا باید در مقابل تجاوزات دشمنان، حق دفاع قاطعانه را داشت؟

موضوع “قانون انتقام در سیاست اسلامی”

در آموزه‌های دینی و سیاست کلان اسلام، اصل «فَمَنِ ٱعْتَدَىٰ عَلَيْكُمْ فَٱعْتَدُواْ عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا ٱعْتَدَىٰ عَلَيْكُمْ» (بقره: ۱۹۴) به عنوان قاعده‌ای بنیادین و حیاتی برای مقابله با تجاوز و تعدی به شمار می‌رود. این آیه، نه تنها، قانون جهاد و مقاومت را در دوران جنگ مشروع می‌داند، بلکه در بعد سیاست و مقاومت، اصل «حق‌الانتقام» و دفاع قاطعانه را تبیین می‌کند.

 ۱. مفهوم  آیه در سیاست اسلامی

این آیه، در واقع، نشان می‌دهد که در مقابله با تجاوزگر، هیچ محدودیتی نداریم جز رعایت اصل عدالت و تقابل متناسب؛ یعنی اگر دشمن، تجاوزی صورت داد، باید در مقابل با همان میزان و شمایل، پاسخ دهیم. این حکم، در طول تاریخ اسلام، به عنوان اصل بازدارنده و تبیین‌کننده سیاست مقاومت و مقابله با ظلم مورد استفاده قرار گرفته است.

۲. نگاه رهبر انقلاب و عبرت‌های سیاسی

رهبر معظم انقلاب در اظهارنظرهای متعدد، با تحلیل سیاست‌های آمریکا در منطقه، بر این اصل تأکید می‌کند که مداخله نظامی و تجاوز مستقیم، به ضرر آمریکاست، چرا که نتیجه، جز خسارت و هزینه‌های جبران‌ناپذیر برای آنان نیست. فرماندهی و استراتژی مقاومتی بر مبنای این اصل، قدرت و عزت ملت‌های مقاوم را در مقابل دشمن تحکیم می‌کند.

۳. نمونه‌های تاریخی و عملیاتی در اسلام

در زمان پیامبر اکرم و امام علی علیه‌السلام، نمونه‌های فراوانی از پاسخ‌های قاطع در مقابل تجاوزات دشمن مشاهده می‌شود. نمونه جنگ بدر، احد، و خیبر، تجلی این اصل در عمل است؛ جایی که اسلام، بر اساس عدالت و تقابل مساوی، پاسخ محکم به دشمن داد.

در دوران دفاع مقدس، رزمندگان ایران با تکیه بر این اصل قرآنی، توانستند بهترین مقاومت را در مقابل تجاوز رژیم بعث عراق انجام دهند، و دشمن در مقابل، تحقیر شد و نتوانست راه نفوذ پیدا کند.

۴. استراتژی‌های سیاسی و نظامی بر مبنای این اصل

در سیاست بین‌الملل، این اصل، همان پایه‌ای است که قدرت‌های مقاوم را ترغیب به درگیری در مقابل تجاوز می‌کند؛ زیرا ضعف و تسلیم، نتیجه‌ای جز ذلت و از دست رفتن عزت ندارد. بر اساس این اصل، هرگونه تجاوز و تحقیر باید پاسخ قاطع، متناسب و دقیق داده شود، نه انفعال و سازش.

رهبر معظم انقلاب در سخنرانی‌های خود، بر لزوم سیاست بازدارندگی تأکید دارند؛ یعنی، هرگونه تجاوز نظامی باید با پاسخ استراتژیک و متناسب مواجه شود تا دشمن دچار عبرت گردد.

۵. نکات عملی برای ملت و دولت‌ها

در نهایت، اصل «فَمَنِ ٱعْتَدَىٰ عَلَيْكُمْ فَٱعْتَدُواْ عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا ٱعْتَدَىٰ عَلَيْكُمْ»، درس بزرگ مقاومت، استحکام و عزت است. هر ملت و دولتی که بر این پایه، سیاست دفاعی و مقاومتی خود را تنظیم کند، در عرصه جهانی و منطقه‌ای، جایگاه عزتمندی خواهد داشت.

در دنیای امروز، مقاومت بر اساس عدالت و حق، تنها راه پیروزی است؛ و به یاد داشته باشیم که، همان‌گونه که در قرآن آمده، اگر دشمن تجاوز کرد، حق داریم همان مقدار و همان شکل، جواب دهیم و هیچ محدودیتی در پاسخ متقابل نداریم، به شرطی که تحت قوانین اسلام و عدالت باشد.

خلاصه 

در سیاست اسلامی، اصل انتقام با تکیه بر عدالت و انصاف، همواره مبنای دفاع و مقاومت است. همچنین، رهبر معظم انقلاب تأکید دارند که آمریکا و دشمنان، در صورتی که دست به تجاوز زده و خط قرمزهای برحق ما را زیر پا بگذارند، پاسخ محکم و مقتدرانه، نشانه عزت و احترام اسلامی است.