فرهنگی

_{روزشمار} انقلاب اسلامی ۱۲ بهمن ۱۳۵۷؛ بازگشت امام به میهن بعد از ۱۵ سال پنج‌شنبه ۱۲ بهمن ۱۳۵۷؛ بازگشت امام خمینی به میهن بعد از ۱۵ سال تبعید مهم‌ترین خبر امروز بود. به گزارش ایسنا، امام خمینی بالاخره بعد از ۱۵ سال تبعید در ساعت ۹:۲۷ صبح امروز با یک فروند جمبوجت هواپیمایی فرانسه با حدود ۲۰۰ همراه به ایران بازگشتند. پیش از عزیمت امام از نوفل‌لوشاتو به سمت تهران گروهی با دفتر خبرگزاری آسوشیتدپرس تماس گرفته و هشدار دادند که اگر آیت‌الله خمینی قصد داشته باشد از پاریس به سمت تهران پرواز کند، هواپیمای حامل ایشان را منهدم خواهند کرد. برخی ناظران هم از احتمال بسته بودن فرودگاه مهرآباد و یا هدف قرار گرفتن هواپیمای حامل امام سخن می‌گفتند و تهدیداتی در این زمینه وجود داشت. به دنبال این تهدیدها، امام خمینی از نزدیکان و همراهان خود در پاریس خواستند به دلیل وجود مخاطرات احتمالی در این سفر، جان خود را به خاطر ایشان به خطر نیندازند. امام خمینی قبل از ترک پاریس پیامی صادر کرده و از مهمان‌نوازی و تفاهم فرانسویان و اجازه آزادی بیانی که به ایشان داده شد تشکر کردند. ساعت ۲۳:۳۰ به وقت پاریس، هواپیمای حامل امام از فرودگاه ” شارل دوگل” به سمت تهران با نصف ظرفیت خود پرواز کرد تا در صورت ممانعت از فرود برای بازگشت به فرانسه سوخت لازم را داشته باشد. سیداحمد خمینی، آیت‌الله حسن لاهوتی، محمدعلی صدوقی، سیدمحمود دعایی، هادی غفاری، محمد منتظری، سیدمحمد موسوی‌خوئینی‌ها، حسن حبیبی، محمدمهدی عراقی، حبیب‌الله عسگراولادی، ابراهیم یزدی، سیدابوالحسن بنی‌صدر، سیدصادق طباطبایی، صادق قطب‌زاده، محسن سازگارا، اسماعیل فردوسی‌پور و … همراهان امام در پرواز انقلاب بودند. تلویزیون ایران با پخش سرود ” ای ایران” و زیرنویس “گرامی باد بهار آزادی ایران” دقایقی از مراسم ورود امام خمینی را به صورت زنده پخش کرد اما نظامیان با حضور در صداوسیما و در اعتراض به پخش نشدن تصویر شاه و سرود شاهنشاهی در ابتدای برنامه، از ادامه پخش آن جلوگیری کردند. همین اتفاق باعث شد بسیاری از مردم در شهرهای مختلف با شکستن تلویزیون‌ها به خیابان‌ها بریزند. رادیو دولتی ایران هم در تمام مدت سکوت اختیار کرد و مراسم را پخش نکرد. البته نخست‌وزیر بختیار تاکید کرد که او دستور قطع پخش مراسم را نداده است. مردم مشهد، ارومیه، ساری، خمینی‌شهر، آبادان و… برای جشن گرفتن ورود امام به میهن به خیابان‌ها ریخته و گل و شیرینی پخش کردند. در بعضی شهرها مثل مشهد ارتشی‌ها و سربازان هم به مردم پیوسته و خوشحالی خود را ابراز کردند. امام پس از پیاده شدن از هواپیما با یک دستگاه بنز به سالن فرودگاه که مستقبلین در آن حضور داشتند منتقل شدند و در سخنانی اظهار کردند: من از عواطف طبقات مختلف مردم تشکر می‌کنم و بار ملت ایران به دوش من بار گرانی است که نمی‌توانم جبران کنم. با ورود امام، فریاد الله اکبر سالن فرودگاه را فرا گرفت. گروهی از دانش‌آموزان سرود “خمینی‌ای امام” را اجرا کردند و یک دانشجو به نمایندگی از جامعه دانشجویان، متنی را در خوشامدگویی به امام قرائت کرد. پس از این امام با یک دستگاه پاترول از فرودگاه تا میدان آزادی و میدان انقلاب در میان خیل عظیم جمعیت به ابراز احساسات آنها پاسخ دادند و برخلاف برخی پیش‌بینی‌ها که گفته می‌شد قرار است امام در دانشگاه تهران سخنرانی کنند، به علت ازدحام جمعیت در مرکز شهر به بهشت زهرا رفته و در حضور جمعیت میلیونی حاضر در قطعه شهدای انقلاب به ایراد سخنرانی پرداختند. بسیاری از مردم مسیر فرودگاه مهرآباد تا دانشگاه تهران را پوشانده و با گل و شعارهای خود انتظار امام را می‌کشیدند. مردم شب را در میدان آزادی و مسیر استقبال از امام خوابیده و از صبح زود به سمت بهشت زهرا رفته بودند. بنابر گزارش رسانه‌های خارجی و خبرنگاران داخلی، جمعیت استقبال‌کننده از رهبر کبیر انقلاب اسلامی بین چهار تا پنج میلیون نفر تخمین زده شده است. مردم در بهشت زهرا شعار می‌دادند “به خانه شهیدان خوش آمدی ای امام” و سرود “برخیزید، برخیزید ای شهیدان راه خدا ای کرده بهر احیا حق جان فدا” از بلندگوها پخش می‌شد. امام در سخنرانی تاریخی خود در قطعه ۱۷ بهشت زهرا که تا ساعت ۱۵:۳۰ ادامه داشت، یادآور شدند: ملت در ۱۰۰ سال پیش از این، ۱۵۰ سال پیش از این ملتی بوده، یک سرنوشتی داشته است و اختیاری داشته ولی او اختیار ما را نداشته است که سلطانی را بر ما مسلط کند. ما فرض می‌کنیم که این سلطنت پهلوی، اول که تأسیس شد به اختیار مردم بود و مجلس مؤسسان را هم به اختیار مردم تأسیس کردند، این اسباب این می‌شود که _بر فرض اینکه این امر باطل صحیح باشد_ فقط رضاخان، سلطان باشد آن هم بر آن اشخاصی که در آن زمان بودند. و اما محمدرضا سلطان باشد بر این جمعیتی که الان بیشترشان _بلکه الاّ بعضِ کم، بعض قلیلی از آنها_ ادراک آن وقت را نکرده‌اند، چه حقی داشتند ملت در آن زمان سرنوشت ما را در این زمان معین کنند؟ بنابراین سلطنت محمدرضا اولاً که چون سلطنت پدرش خلاف قانون بود و با زور و با سرنیزه تأسیس شده بود، مجلس غیرقانونی است، پس سلطنت محمدرضا هم غیرقانونی است. و اگر سلطنت رضاشاه فرض بکنیم که قانونی بوده، چه حقی آنها داشتند که برای ما سرنوشت معین کند؟ هر کسی سرنوشتش با خودش است. مگر پدرهای ما ولیّ ما هستند؟ مگر آن اشخاصی که در ۱۰۰ سال پیش از این، ۸۰ سال پیش از این بودند، می‌توانند سرنوشت ملتی را که بعدها وجود پیدا می‌کنند آنها تعیین بکنند؟ این هم یک دلیل که سلطنت محمدرضا سلطنت قانونی نیست.» ایشان در بخشی دیگر از سخنان خود با غیرقانونی خواندن دولت بختیار تصریح کردند: من دولت تعیین می‌کنم! من تو دهن این دولت می‌زنم! من دولت تعیین می‌کنم! من به پشتیبانی این ملت دولت تعیین می‌کنم! من به واسطه اینکه ملت مرا قبول دارد دولت تعیین می‌کنم. این آقا که خودش هم خودش را قبول ندارد! رفقایش هم قبولش ندارند، ملت هم قبولش ندارد، ارتش هم قبولش ندارد؛ فقط آمریکا از این پشتیبانی کرده و فرستاده، به ارتش دستور داده که از این پشتیبانی بکنید؛ انگلیس هم از این پشتیبانی کرده و گفته است که باید از این پشتیبانی بکنید. یک نفر آدمی که نه ملت قبولش دارد، نه هیچ یک از طبقات ملت از هر جا بگویید قبولش ندارند، بله چند تا از اشرار را دارند که می‌آورند توی خیابان‌ها! از خودشان هست این اشرار، فریاد هم می‌کنند، از این حرف‌ها هم می‌زنند. لیکن ملت این است، این ملت است. با آمدن امام به خاک وطن روحانیون متحصن در مسجد دانشگاه با انتشار بیانیه‌ای به تحصن خود خاتمه دادند. در همین روز رادیو مسکو به نقل از هفته‌نامه لبنانی الکفاع‌العربی مدعی شد که شاه برای کودتا از انورسادات رئیس‌جمهور مصر و ملک‌حسن دوم پادشاه مراکش تقاضا کرده در عملیاتی با حمایت آمریکا به کودتا و برقراری نظم در ایران کمک کنند. شاه این روزها در مراکش به سر می‌برد. نکته جالب اینجاست که شب گذشته شاپور بختیار در یک پیام رادیو تلویزیونی ورود آیت‌الله خمینی را به مسلمانان ایران تبریک و تهنیت گفت! البته در بخشی از این بیانیه برای انحراف افکار عمومی آمده بود: تمام انقلابات جهان وقتی طولانی می‌شوند و مردم را خسته می‌کنند یک نظام دیکتاتوری در قفای خود هدیه می‌آورند. سعی کنیم که از این نهضت آزادی به نفع مردم کشور و با احترام به قانون استفاده نمائیم، در غیر این صورت علاوه بر خطرات گوناگون که ما را تهدید می‌کند، مملکت بدون تردید به یک دوران دیکتاتوری و شاید ملوک‌الطوایفی باز خواهد گشت. اما در مقابل حسن نزیه رئیس کانون وکلا که از سوی جبهه ملی، آیت‌الله طالقانی و مهندس بازرگان مأموریت داشت در پاریس راجع به نظرات امام درباره قانون اساسی جدید ایران اطلاعاتی کسب کند در گفت‌وگو با لوموند عنوان کرد: آیت‌الله خمینی با رفتار بعضی از طرفداران متعصب خود که با آزادی‌های فردی مخالفند موافق نیستند و به مجرد ورود به تهران عملیات و رویه این افراد را محکوم خواهند ساخت. امروز فرمانداری نظامی تهران در اطلاعیه شماره ۳۶ خود که به مناسبت بازگشت امام خمینی صادر کرد راهپیمایی و اجتماعات را در سه روز آینده آزاد دانست. شورای هماهنگی کارکنان هما هم در بیانیه‌ای ضمن تاکید بر ادامه اعتصاب خود تصریح کرد: اعتصاب کارکنان هما ادامه خواهد داشت و تنها به فرمان مرجع کبیر امام خمینی خدمات خویش را در خدمت به ملت مبارز ایران آغاز خواهد کرد. امام خمینی هم پس از سخنرانی در بهشت زهرا برای عیادت از مجروحان حوادث اخیر با یک فروند هلیکوپتر به بیمارستان هزار تختخوابی رفتند اما به علت ازدحام بیش از حد جمعیت برای دیدار ایشان، موفق به ملاقات بیماران نشده و با یک دستگاه اتومبیل به محل اقامتشان که کمیته انقلاب در نظر گرفته بود، منتقل شدند. امام حوالی ساعت ۱۲ شب به همراه آیت‌الله مرتضی مطهری برای استراحت به مدرسه علوی رفتند و نیروهای گروه “صف” مسئولیت حفاظت از محل اقامت رهبر انقلاب را بر عهده گرفتند. امروز همچنین رئیس شهربانی تهران ترور شد و عبدالحسین علی‌آبادی از شورای سلطنت استعفا داد. انتهای پیام منابع: آرشیو روزنامه اطلاعات آرشیو روزنامه کیهان آرشیو روزنامه آیندگان کتاب انقلاب و پیروزی؛ کارنامه و خاطرات سال‌های ۱۳۵۷ و ۱۳۵۸ اکبر هاشمی‌رفسنجانی به اهتمام عباس بشیری، دفتر نشر معارف انقلاب جلد دوم کتاب روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی تألیف باقر عاقلی، نشر گفتار