فرهنگی

دیوانه حقیقی؛ چهره پنهان استکبار در آینه عقل و اخلاق

در نگاه عمومی، دیوانگی معمولاً به اختلالات روانی یا رفتاری نسبت داده می‌شود. اما در منطق وحی، معیار دیوانگی نه ضعف عقل، بلکه فساد اخلاق و انحطاط شخصیت است. پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله، در روایتی، تصویری متفاوت از «دیوانه حقیقی» ارائه می‌دهند؛ تصویری که با معیارهای اخلاقی و اجتماعی سنجیده می‌شود، نه فقط با علائم بالینی.

📜 روایت پیامبر اکرم (ص):

وقتی مردم فردی بیمار را دیوانه خواندند، حضرت فرمودند:  

او دیوانه نیست، بلکه بیمار است. دیوانه حقیقی کسی است که با تبختر راه می‌رود، متکبرانه می‌نگرد، از شرّش ایمنی نیست، و به خیرش امیدی نمی‌رود. کسی که نافرمانی خدا می‌کند ولی بهشت او را آرزو دارد.

📚 منابع: خصال، ج1، ص332؛ معانی الاخبار، ص237

🔍 تحلیل روایت

 ۱. معیار دیوانگی در منطق وحی

  دیوانه حقیقی کسی است که دچار انحراف شخصیتی است؛ غرور، تکبر، خودبرتر‌بینی و رفتارهای تهدیدآمیز، نشانه‌های این جنون‌اند.

 ۲. تناقض میان ادعا و عمل

  کسی که نافرمانی خدا می‌کند اما بهشت را آرزو دارد، دچار نوعی خودفریبی اخلاقی است. این تناقض، نشانه‌ای از جنون حقیقی است.

 ۳. تهدید اجتماعی و اخلاقی 

  فردی که جامعه از شرّ او در امان نیست و امیدی به خیرش نیست، نه‌تنها برای خود، بلکه برای دیگران نیز خطرناک است.

🌍 مصداق امروز: استکبار جهانی

در دنیای امروز، این ویژگی‌ها را می‌توان در رفتارهای فردی و ساختاری برخی قدرت‌ها مشاهده کرد. به‌ویژه:

- شخصیت فردی ترامپ  

  رفتارهای متکبرانه، لحن تحقیرآمیز، زبان بدن سلطه‌گر، و ادعای محوریت جهانی، همگی مصداق «المتبختر فی مشیته» و «الناظر فی عطفیه» هستند.

- ساختار نظام استکباری آمریکا

  نقض حقوق بشر، تحریم‌های ظالمانه، جنگ‌افروزی، و در عین حال ادعای دفاع از آزادی و عدالت، همان «یَتَمَنّى عَلَى اللّهِ جَنَّتَهُ وَ هُوَ يَعْصِيهِ» است.

- فرهنگ سیاسی متکبرانه

  اولویت منافع خود، مشروعیت‌بخشی به سلطه، و تهدید امنیت دیگران، نشان‌دهنده هویت «دیوانگی حقیقی» در سطح ساختاری است.