فرهنگی

پیامبر اکرم (ص)

الجَنَّةُ طَيِّبَةٌ، طَيَّبَهَا اللّٰهُ و طَيَّبَ ريحَها، يوجَدُ ريحُها مِن مَسيرَةِ ألفَي عامٍ، و لا يَجِدُ ريحَ الجَنَّةِ عاقٌّ، و لا قاطِعُ رَحِمٍ، و لا مُرخِي الإِزارِ خُيَلاءَ .

بهشت، جای پاکی است! خداوند، آن را پاکیزه و خوش‌بو قرار داده است و بويش از مسافت دو هزار سال راه، به مشام می‏رسد؛ امّا كسى كه از پدر و مادرش نافرمانى كند و كسى كه با خويشاوندش قطع رابطه كند و كسى كه از روى تكبّر، دامن‌كشان راه رود، بوى بهشت را استشمام نمی‏كنند.

الکافي: ج۶ ص۵۰ ح۶

در  این حدیث می‌گوید که چبهشت نه تنها به عنوان مکانی از نعمت‌ها، بلکه به عنوان «جایگاهی پاکیزه با عطری خوش» توصیف شده است؛ عطری که از فاصله‌ای باورنکردنی (دو هزار سال راه!) به مشام می‌رسد. اما این حدیث هشدار می‌دهد: سه گروه هرگز این رایحهٔ ملکوتی را حس نخواهند کرد:  

۱. نافرمانان پدر و مادر  

۲. کسانی که پیوند خویشاوندی را می‌شکنند  

۳. متکبرانی که با غرور گام برمی‌دارند  

چرا این سه گناه، مانع درک عطر بهشت می‌شوند؟  

- نافرمانی از والدین

این عمل، شکستن حلقهٔ احترام به «ریشه‌های وجودی» انسان است. در فلسفهٔ اسلامی، والدین واسطهٔ آفرینش هر فردند و ناسپاسی به آنها، گسست از اصل خویشتن محسوب می‌شود.  

قطع رحم

پیوندهای خویشاوندی، شبکهٔ امنیت اجتماعی و معنوی اسلام است. قطع این رشته‌ها، جامعه را به فردگرایی مسموم سوق می‌دهد.  

- تکبر در رفتار

راه رفتن با غرور (حتی در ظاهر!) نماد انکار وابستگی انسان به خداوند است. تکبر، پرده‌ای بر قلب می‌کشد که دریافت فیض الهی را مختل می‌کند.  

درس  این حدیث

در عصر فردگرایی و خودمحوری، این حدیث یادآوری می‌کند که «رستگاری»، جمعی و در گرو حفظ پیوندهاست.  حتی اگر کسی نماز و روزهٔ بی‌عیبی داشته باشد، اما رابطه‌اش با خانواده و جامعه را تخریب کند، گویی عطر بهشت را از خود دور ساخته است.