فرهنگی

برنامه عملی برای زندگی اجتماعی یک شیعه از زبان امام هشتم

امام رضا علیه‌السلام: «يَا عَبْدَ الْعَظِيمِ أَبْلِغْ عَنِّي أَوْلِيَائِيَ السَّلَامَ وَ… مُرْهُمْ بِالصِّدْقِ فِي الْحَدِيثِ وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ وَ مُرْهُمْ بِالسُّكُوتِ وَ تَرْكِ الْجِدَالِ فِيمَا لَا يَعْنِيهِمْ وَ إِقْبَالِ بَعْضِهِمْ عَلَى بَعْضٍ وَ الْمُزَاوَرَةِ فَإِنَّ ذَلِكَ قُرْبَةٌ إِلَي».

 📚 الاختصاص ص ٢٤٧

تفسیر و تحلیل فرازهای حدیث امام رضا علیه‌السلام 

امام (ع) در این روایت، با اشاره به عبدالعظیم حسنی - که خود از شخصیت‌های برجسته و مورد اعتماد بود - پنج توصیه کلیدی را برای دوستان و پیروانشان بیان می‌فرمایند:

۱. «الصِّدْقِ فِي الْحَدِيثِ» (راستگویی در سخن):

· این فرمان، پایه‌ی اعتماد اجتماعی و سلامت روابط است. راستگویی، اولین نشانه‌ی ایمان و مایه‌ی برکت در زندگی است.

۲. «أَدَاءِ الْأَمَانَةِ» (ادای امانت):

· امانت تنها مالی نیست، بلکه شامل رازداری، مسئولیت‌پذیری و حفظ حقوق دیگران نیز می‌شود. ادای امانت، نشانه‌ی تقوا و مسئولیت‌پذیری یک فرد مؤمن است.

۳. «السُّكُوتِ وَ تَرْكِ الْجِدَالِ فِيمَا لَا يَعْنِيهِمْ» (خاموشی و دوری از مجادله در آنچه به آنان مربوط نیست):

· این بخش، یک درس بزرگ مدیریت انرژی و زمان است. ورود به بحث‌های بیهوده و فضولی در امور دیگران، آرامش را سلب کرده و موجب گناه می‌شود. سکوت و دوری از این امور، خِرَد می‌طلبد.

۴. «إِقْبَالِ بَعْضِهِمْ عَلَى بَعْضٍ» (روی‌آوری به یکدیگر):

· این فرمان، تأکید بر انسجام اجتماعی و وحدت جامعه شیعه است. توجه به هم، دل‌جویی و پرهیز از قهر و قطع رابطه، شبکه ایمانی جامعه را مستحکم می‌کند.

۵. «الْمُزَاوَرَةِ» (دیدار کردن):

· این توصیه، نسخه‌ی تقویت روابط عاطفی و اخوت دینی است. دیدارهای حضوری، گرمی و صمیمیت را افزایش داده و غم‌های فردی را کاهش می‌دهد.

نکته پایانی: «فَإِنَّ ذَلِكَ قُرْبَةٌ إِلَي» (چرا که این کارها مایه نزدیکی به من است):

· این جمله، انگیزه الهی همه دستورات است. وقتی کاری برای رضای خدا و به دستور امام انجام شود، عبادتی می‌شود که انسان را به پیشوای خود نزدیک می‌کند.