فرهنگی

اورشلیم؛ شهر مقدس سه دین؛ تاریخ، تقدس و نزاع‌های پایان‌ناپذیر

اورشلیم، این شهر کوچک با تاریخی عظیم، نه تنها یک مکان جغرافیایی، که نمادی زنده از ایمان، امید و درگیری برای میلیاردها انسان در سراسر جهان است. این شهر برای سه دین بزرگ ابراهیمی، حکم قلب تپنده‌ای را دارد که هر تپش آن، روایتی از آفرینش، نبوت، فداکاری و عروج را بازگو می‌کند.

🔹 جایگاه اورشلیم در سه دین آسمانی:

· در یهودیت: اورشلیم شهر “داوود” و پایتخت باستانی پادشاهی اسرائیل است. اینجا مکانی است که “معبد سلیمان” (هیکل) بر روی “کوه موریا” بنا شد و صندوق عهد در آن قرار داشت. دیوار ندبه (کوتل)، آخرین باقی‌مانده از حصار معبد دوم، تا به امروز مقدس‌ترین مکان برای نیایش یهودیان و نماد عشق ابدی آنان به این شهر است.

· اوشلیم در مسیحیت

اورشلیم صحنه اصلی روایت رستگاری بشر است. این شهر شاهد رویدادهای آخرین روزهای زندگی عیسی مسیح، از جمله “شام آخر"، محاکمه، راه صلیب (ویا دولوروسا)، مصلوب شدن و در نهایت، رستاخیز او از “کلیسای مقبره مقدس” است. برای مسیحیان، اورشلیم مکانی است که عشق الهی و پیروزی بر مرگ در آن محقق شد.

·اورشلیم در اسلام

اورشلیم ("بیت‌المقدس") قبله‌ اول مسلمانان و سومین شهر مقدس پس از مکه و مدینه است. بر اساس باور اسلامی، پیامبر اسلام (ص) در رویداد “معراج"، از مسجدالحرام به مسجدالاقصی سیر داده شد و از آنجا به آسمان عروج کرد. گنبد طلایی قبه‌الصخره بر روی سنگی که پیامبر از آن به معراج رفت، بنا شده است. این مجموعه، یکی از حساس‌ترین و مقدس‌ترین اماکن برای مسلمانان جهان محسوب می‌شود.

🔹 تاریخ پرآشوب؛ تقاطع تمدن‌ها و امپراتوری‌ها

تقدس سه‌گانه اورشلیم، تاریخ آن را به میدانی برای تقابل قدرت‌ها تبدیل کرده است. این شهر در طول تاریخ شاهد فتح‌های پرشمار، ویرانی‌ها و بازسازی‌ها بوده است:

· تصرف توسط بابلیان و ویرانی معجد اول.

· تخریب توسط رومیان و تبعید یهودیان.

· تسخیر توسط مسلمانان و آغاز دوران درخشان اسلامی.

· اوج درگیری در جنگ‌های صلیبی، که طی آن صلیبیون اورشلیم را فتح و پادشاهی لاتین اورشلیم را تأسیس کردند.

· بازپس‌گیری توسط صلاح‌الدین ایوبی و حاکمیت مجدد مسلمانان.

🔹 نزاع مدرن: از اشغال تا آرزوی صلح

در جهان معاصر، اورشلیم کانون اصلی منازعه اعراب و اسرائیل است. اعلامیه بالفور، جنگ ۱۹۴۸ اعراب و اسرائیل، جنگ شش روزه ۱۹۶۷ و الحاق شرق اورشلیم توسط اسرائیل، از نقاط عطف این درگیری‌ند.

امروزه، وضعیت نهایی اورشلیم یکی از حساسترین مسائل در هرگونه گفتگوی صلح احتمالی بین اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌هاست. هر گروه این شهر را پایتخت تاریخی و غیرقابل تقسیم خود می‌داند و این امر، راه را برای هرگونه دشوار کرده است.

اورشلیم، شهری که نماد وحدت ادیان در عین نماد تفرقه و نزاع است، همچنان روایت خود را در قلب تاریخ می‌نویسد.