اشتباه محاسباتی اسرائیل: چرا جنگ سایهها به رودررویی مرگبار تبدیل شد؟
اشتباه محاسباتی اسرائیل: چرا جنگ سایهها به رودررویی مرگبار تبدیل شد؟
از نابودی F-35 تا فروپاشی امنیت روانی رژیم صهیونیستی
چرا اسرائیل جنگ سایهها را به رویارویی رودررو با ایران کشاند؟ تحلیل استراتژیک یک اشتباه محاسباتی
عوامل کلیدی در تغییر استراتژی صهیونیست
۱. شکست ادراکی امنیتی پس از عملیات ۷ اکتبر
حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ تصور “شکستناپذیری” اسرائیل را فرو ریخت. این ضربه روانی، تلآویو را وادار به نمایش قدرت مستقیم علیه ایران کرد تا اقتدار ازدسترفته را بازگرداند. اسرائیل با حمله به ایران میخواست پیام بدهد که هنوز توان تنبیه دشمنان را دارد.
۲. اهداف داخلی نتانیاهو
- نجات سیاسی: نتانیاهو با بحران مشروعیت، اتهامات فساد و تظاهرات گسترده مواجه بود. جنگافروزی راهی برای متحد کردن افکار عمومی اسرائیل پشت سر او بود.
- انحراف توجه: با کشاندن جنگ به ایران، توجه جهانی را از جنایات ۲۰ ماهه در غزه منحرف کرد.
- تداوم قدرت: شعلهور نگهداشتن درگیریها بهانهای برای بهتعویقانداختن انتخابات و حفظ قدرت بود.
۳. توهم ضعف ایران و متحدانش
اسرائیل تصور میکرد ایران و محور مقاومت پس از جنگ غزه تضعیف شدهاند. تحلیلهای نادرست اطلاعاتی نشان میداد:
- حزبالله لبنان بهدنبال درگیری گسترده نیست.
- ایران از پاسخ مستقیم نظامی اجتناب میکند.
این محاسبات غلط منجر به حمله جسورانه به کنسولگری ایران در دمشق (آوریل ۲۰۲۴) و شهادت فرماندهان سپاه قدس شد.
۴. جلوگیری از توافقهای دیپلماتیک
اسرائیل با حمله به ایران قصد داشت:
- هرگونه امکان توافق هستهای جدید بین ایران و غرب را نابود کند.
- آمریکا را بهطور مستقیم در جنگ با ایران درگیر نماید.
- مانع عادیسازی روابط ایران با عربستان شود.
۵. تست مصونیت بینالمللی
اسرائیل میخواست آزمایش کند که آیا پس از جنایات غزه، همچنان مصونیت سیاسی در شورای امنیت و محافل بینالمللی دارد؟ این اقدام نوعی “رقص بر لبه پرتگاه” بود.
پیامدهای فاجعهبار این تغییر استراتژی برای اسرائیل:
- شکست نظامی بیسابقه: سرنگونی جنگندههای F-35 (هرکدام ۱۰۰ میلیون دلار) توسط پدافند هوایی ایران برای اولین بار در تاریخ.
- تخریب زیرساختهای حیاتی: اصابت موشکهای ایرانی به:
- راکتور هستهای دیمونا.
- پایگاههای هوایی تلنوف و نواتیم.
- وزارت دفاع و مرکز مالی تلآویو.
- شکست امنیت روانی: ۸ میلیون اسرائیلی مجبور به پناهگرفتن در پناهگاهها شدند.
- تقویت بازدارندگی ایران: اثبات توانایی ضربات مستقیم به عمق خاک اسرائیل.
چشمانداز آینده: تولد معادلات جدید منطقهای
- مسابقه تسلیحاتی بیسابقه: اسرائیل و ایران اکنون در رقابتی فشرده برای توسعه سامانههای پدافندی و موشکی پیشرفتهتر هستند.
- تغییر قواعد درگیری: هر حملهای از این پس میتواند به پاسخ مستقیم منجر شود.
- بازتعریف نقش آمریکا: واشنگتن ناچار شده برای جلوگیری از جنگ گسترده، دیپلماسی فعالتری در پیش گیرد.
نتیجهگیری: اشتباه استراتژیک تاریخی
اسرائیل با سوءمحاسبه سه گانه روبرو شد:
۱. توانمندی نظامی ایران را دستکم گرفت.
۲. واکنش متحدان ایران را نادیده گرفت.
۳. هزینههای داخلی جنگ را نپخته محاسبه کرد.
این تغییر استراتژی نه تنها امنیت اسرائیل را افزایش نداد، بلکه موجودیت آن را در معرض تهدیدهای بیسابقه قرار داد. پیامدهای این تصمیم برای دههها بر ژئوپلیتیک خاورمیانه سایه خواهد انداخت.
اسرائیل با عبور از خط قرمزها، ایران را از پشت صحنه به میدان جنگ کشاند و در این میدان، قواعد بازی را ایران تعیین میکند - تحلیلگر نظامی.