فرهنگی

گفت‌وگو با قرآن: راهنمای عملی برای ترک گناه و رسیدن به تقوا و سعادت

🌷 گفت‌وگو با قرآن

می‌گویم: «می‌خواهم باارزش باشم.»

📖 قرآن پاسخ می‌دهد: «إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ» (حجرات/۱۳)

➡ یعنی بهترین و والاترین انسان‌ها نزد خداوند، کسانی هستند که از گناه پرهیز می‌کنند.

🌷 می‌گویم: «می‌خواهم اعمالم قبول شود.»

📖 قرآن می‌گوید: «إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ» (مائده/۲۷)

➡ تنها پرهیزکاران، مورد قبول واقعی درگاه الهی قرار می‌گیرند.

🌷 می‌گویم: «می‌خواهم خداوند مرا دوست داشته باشد.»

📖 قرآن می‌گوید: «فَإِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ» (آل‌عمران/۷۶)

➡ دوستی خداوند مشروط به تقوا و پرهیز از گناه است.

🌷 می‌گویم: «می‌خواهم سرمایه آخرت داشته باشم.»

📖 قرآن می‌گوید: «خَيْرُ الزَّادِ التَّقْوَى» (بقره/۱۹۷)

➡ بهترین سرمایه برای سفر آخرت، تقوا و ترک گناه است.

🌷 می‌گویم: «می‌خواهم بصیرت و فهم درست داشته باشم.»

📖 قرآن می‌گوید: «إِن تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقَانًا» (انفال/۲۹)

➡ پرهیز از گناه موجب می‌شود خداوند راه حق و باطل را برایت روشن کند.

🌷 می‌گویم: «می‌خواهم مشکلاتم حل شود.»

📖 قرآن می‌گوید: «مَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا» (طلاق/۲)

➡ تقوا، کلید خروج از بن‌بست‌های زندگی است.

🌷 می‌گویم: «می‌خواهم روزیم افزایش پیدا کند.»

📖 قرآن می‌گوید: «وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِب» (طلاق/۲ و ۳)

➡ پرهیز از گناه، دروازه برکت و روزی ناگهانی است.

🌷 می‌گویم: «می‌خواهم عاقبت بخیر شوم.»

📖 قرآن می‌گوید: «العاقبة للمتقين» (هود/۴۹)

➡ سرانجام نیک تنها برای کسانی است که تقوا پیشه کنند.

🌷 می‌گویم: «می‌خواهم به بهشت بروم.»

📖 قرآن می‌گوید: «أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ» (آل‌عمران/۱۳۳)

➡ بهشت مخصوص کسانی است که از گناه و نافرمانی خدا پرهیز می‌کنند.

🌷 می‌گویم: «می‌خواهم آمرزیده شوم.»

📖 قرآن می‌گوید: «مَن يَتَّقِ اللَّهَ يَكْفُرْ عَنْهُ سَيِّئَاتِهِ» (طلاق/۲، انفال/۲۹)

➡ تقوا، تضمین بخشش الهی است.

🌷 می‌گویم: «چه کنم که باتقوا باشم و از گناه دوری کنم؟»

📖 قرآن می‌گوید: «إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ»

➡ با نماز و استعانت از خداوند، قدرت پرهیز از گناه و تقواپیشگی پیدا می‌شود.

چگونه رسانه‌ها احساسات ما را دستکاری می‌کنند و تصمیم‌گیری ما را تحت تأثیر قرار می‌دهند

🔘رسانه چگونه مخاطب را «دستکاری احساسی» می‌کند؟

▫️درگیر کردن احساسات مخاطب یکی از اصلی‌ترین سازوکارهای اثرگذاری توسط رسانه‌هاست؛ این موضوع از آنجا مهم است که احساسات مسیر تفکر منطقی را کوتاه می‌کند و باعث می‌شود مخاطب سریع‌تر واکنش نشان دهد یا تصمیم بگیرد.

حال اطلاع از اینکه رسانه‌ها چگونه چنین فرایندی را عملیاتی می‌کنند نیز دارای اهمیت است که در ادامه به چند مورد از آنها اشاره خواهد شد:

1️⃣ انتخاب و برجسته‌سازی احساسی محتوا

رسانه‌ها تعمدا خبرها یا موضوعاتی را انتخاب می‌کنند که بار عاطفی بالا دارند. حوادث، بحران‌ها، خشونت، عشق، موفقیت، درد، ترحم، ترس و… استفاده از تیترهایی با بار هیجانی مثل فاجعه‌ای تکان‌دهنده در قلب شهر یا افشای فساد مالی یا اخلاقی و… که هدفش جلب توجه سریع و افزایش درگیری روانی مخاطب است.

2️⃣دوقطبی‌سازی و تحریک احساسات جمعی

یکی از قوی‌ترین ابزارهای درگیری احساسی تقسیم جامعه به ما و آن‌ها، خوب و بد، قهرمان و دشمن، مصلح و جنگجو و… که این روش منجر به ایجاد حس تهدید یا افتخار جمعی خواهد شد و هدف این روش هم بسیج احساسات گروهی و افزایش وابستگی به رسانه‌هاست.

3️⃣ الگوریتم‌های شبکه‌های اجتماعی

پلتفرم‌ها، محتوایی را بیشتر نمایش می‌دهند که واکنش هیجانی شدید ایجاد کند (لایک، خشم، تعجب) درنتیجه مخاطب وارد چرخه‌ی «احساسات افراطی» می‌شود و کمتر فرصت تفکر دارد. این همان چیزی است که از آن به عنوان اقتصاد توجه (Attention Economy) یاد می‌شود.

4️⃣ تکنیک‌های زبانی

  استفاده از کلمات احساسی به‌جای واژه‌های خنثی مانند «قربانی»، «وحشتناک»، «قهرمانانه» و …. یکی از روش‌های برانگیختگی احساسی توسط رسانه‌هاست. در این روش هدف برانگیختن واکنش درونی و همدلی فوری توسط مخاطب است.

5️⃣ تکرار و تشدید احساسی 

رسانه‌ها با بازپخش مکرر یک تصویر یا روایت، حس اضطراب یا هیجان را در مخاطب تثبیت می‌کنند. در شرایط بحرانی (مثل جنگ یا حادثه)، این روش احساسات جمعی را تشدید می‌کند.

6️⃣ ایجاد حس فقدان یا اضطرار 

این حالت به‌ویژه در شبکه‌های اجتماعی و تبلیغات مورد استفاده قرار می‌گیرد. پیام‌هایی که القا کند که همه دیدن جز تو، یا الان یا هرگز یا آخرین فرصت و در واقع همه آنچه در قالب همه می‌گویندها و همه انجام می‌دهندها در فضای مذکور مورد توجه قرار می‌گیرد. در واقع تحریک ترس از عقب ماندن مورد هدف است و احساس اضطرار باعث می‌شود مخاطب بدون تفکر تصمیم بگیرد یا واکنش نشان دهد.

7️⃣ بازی با احساسات متناقض

رسانه‌ها گاهی عمدا ترکیبی از ترس و کنجکاوی، یا خشم و شوخ‌طبعی را ارائه می‌دهند. مثلا ویدیوهای شوخی با موضوعات سیاسی یا بحرانی. چون مغز انسان در برابر تضاد احساسی دچار درگیری می‌شود و نمی‌تواند بی‌تفاوت بماند.

▪️راهکار کوتاه: مخاطب باید قبل از واکنش احساسی، چند ثانیه مکث کند و از خود بپرسد «چه احساسی در من برانگیخته شد و چرا؟» همین آگاهی کوتاه، نخستین و مؤثرترین سپر در برابر دستکاری احساسی رسانه‌هاست.

نقشۀ راه زندگی به سبک فاطمی: از نصرت الهی تا خانواده آرمانی

شباهت به اولیای الهی، یک شعار زیبا نیست؛ یک برنامۀ عملی برای دگرگونی تمام جنبه‌های زندگی است. این مقاله با الهام از «شباهت‌های فاطمی»، ابعاد مختلف این مسیر را ترسیم می‌کند. اگر می‌پرسید برای شبیه شدن به الگوهایتان از کجا شروع کنید، این نقشۀ راه را دنبال نمایید:

۱. تبدیل به یک «منصور» الهی شوید: نصرت الهی یک رابطه دوطرفه است.وقتی شما دین خدا را یاری می‌کنید، خداوند نیز در همۀ عرصه‌های زندگی، از اقتصادی تا امنیتی، پشتیبان شما می‌شود و شما را به «انسان منصور» تبدیل می‌کند.

۲. تاجر آخرت باشید: زندگی را بازاری برای تجارت با خدا بدانید.هر عمل صالح، یک سرمایه‌گذاری پرسود است که سود آن را در آخرت دریافت خواهید کرد. با نفس خود مهربان باشید و آن را با گناه ضرر نزنید.

۳. عاشق شهادت باشید: این به معنای آرزوی مرگ نیست،بلکه به معنای «زندگی در مسیر شهادت» است؛ یعنی چنان با ارزش‌های الهی عجین شوید که برای حفظ آنها از جان خود بگذرید.

۴. نگرشتان به دنیا را اصلاح کنید: دنیا را نه به عنوان«معبود»، بلکه به عنوان «وسیله‌ای» برای تعالی ببینید. در این نگرش، شما باید سه ویژگی داشته باشید:

· صادق: در گفتار، رفتار و نیت.

· عاید: از نعمت‌ها استفاده کنید، اما وابسته نشوید.

· خادم: خود را خدمت‌گزار مردم بدانید.

۵. خانواده‌ای قرآنی بسازید: خانواده،کارگاه تربیت انسان‌های شبیه به اولیاست. خانواده قرآنی در سه مرحله شکل می‌گیرد: تشکیل بر پایۀ تقوا، تحکیم با معاشرت نیکو و تکثیر با تربیت نسلی صالح.

با گام نهادن در این مسیر و با توکل بر حمایت بی‌دریغ الهی، شما نه تنها شایستۀ شفاعت می‌شوید، بلکه خود به چراغی راهنما برای دیگران تبدیل خواهید شد.

راز شفاعت: چگونه با شباهت به اولیای الهی، برگ برنده آخرت را بسازیم؟

همۀ ما در دل خود، آرزوی دستیابی به شفاعت در روز قیامت را داریم؛ آن نگاه مهربانانه‌ای که گناهانمان را می‌زداید و مقاممان را ارتقا می‌دهد. اما آیا شفاعت، یک برگۀ عبور رایگان و همگانی است؟ قرآن کریم به صراحت پاسخ می‌دهد: خیر.

شفاعت، قاعده دارد و مهم‌ترین شرط آن، «شباهت» است.

شفاعت، پاداش خودکار نیست، بلکه نتیجۀ طبیعی «همراهی وجودی» با شفیعان است. به زبان ساده، هرچه ما از لحاظ صفات، نیت، رفتار و جهت‌گیری‌های درونی به اولیای الهی مانند حضرت فاطمه(س)، پیامبر(ص) و ائمه(ع) شبیه‌تر باشیم، بهرۀ بیشتری از شفاعت آنان خواهیم برد.

این شباهت در سه حوزۀ کلیدی معنا می‌یابد:

1. ارتباط با خدا (عبودیت): عبدالله شدن و سپردن تمام اراده به خدا. این بندگی، اسارت نیست، بلکه کسب سلطنت معنوی است.

2. ارتباط با مردم (خدمت): خدمت‌رسانی خالصانه و بی‌منت به خلق خدا، تنها برای رضای او.

3. تسلیم در دین (استسلام): تسلیم آگاهانه و عاقلانه در برابر فرامین الهی، که نجات‌بخش است.

با تقویت این سه ستون، ما به تدریج به الگوهای الهی شبیه می‌شویم و خود را در دایرۀ شفاعت قرار می‌دهیم. پس کانون تلاش ما باید معطوف به «شفاعت‌پذیر شدن» از مسیر «شبیه شدن» باشد، نه فقط «شفاعت خواستن».

زندگی اسلایسی؛ فریب خوشبختی‌های تقلبی در شبکه‌های اجتماعی

⭕️ فریب زندگی اسلایسی را نخوریم ⭕️

🔸یک نفر عکسی از پاهای تُپل نوزادی را در توئیتر به اشتراک گذاشته و زیرش نوشته: اگر می‌خواهید گاز بگیرید برید ته صف!

صدها نفر برای این پاهای بامزه غش و ضعف رفته‌اند. چند نفر نوشته‌اند همین فردا میرم «شوور»! می‌کنم، دو_سه نفر نوشته‌اند اصلاً من به عشق همین پاها میخوام بچه‌دار شم و…

🔹مردی روی نوک کوهی ایستاده و دست‌هایش را باز کرده و نوشته: زندگی یعنی فتح قله‌ها!

🔸زنی در اینستاگرام عکسی از قرمه‌سبزی که پخته منتشر کرده و نوشته: هرکی هرچی دلش میخواد بگه. من عاشق اینم که برای همسرم قرمه‌سبزی بپزم، اونم بیاد بشینه موهامو ببافه. 

دهها نفر نوشته‌اند: آره خوشبختی یعنی همین! خوشبختید شما… حسودیم شد… خوش به حال جفت‌تون… دلم برای خودم سوخت و …

🔹مردی عکسی از سوئیچ ماشینی که خریده را منتشر کرده و نوشته «بالاخره خریدمش». جماعتی لایک کرده‌اند که خوش به حالت و مبارکه و…

✅اینها همه بُرش‌هایی از زندگی هستند نه تمام آن. زندگی اسلایسی! آن بخش از زندگی که دست‌چین می‌کنیم و به‌واسطه‌ی شبکه‌های مجازی به دیگران اجازه می‌دهیم آن را ببینید و بسیاری بر اساس همین «اسلایس» ما را قضاوت می‌کنند.

بسیاری از آنها که برای آن پاهای تپل دوست‌داشتنی غش و ضعف می‌روند اگر همان کودک را به آنها بدهید که ساعت سه نصفه شب بیدار می‌شود، زار می‌زند، نمی‌خوابد، پوشکش نیاز به تعویض دارد، شیر می‌خواهد، خواب را از آدم می‌گیرد و… بعید است هنوز فقط به خاطر گاز گرفتن پاهایش به او وفادار بمانند و کماکان بچه بخواهند. کودک فقط گاز گرفتن نمی‌خواهد، احساس مسئولیت و مراقبت دائمی هم می‌خواهد. می‌توانید؟

🔻این تصور که زندگی مشترک فقط آن لحظه است که بوی خوش قرمه‌سبزی در فضای خانه می‌پیچد یا مرد می‌نشیند به بافتن گیسوی زن، یک فانتزی زیباست اما وقتی عملی نمی‌شود بسیاری از همسران احساس ناکامی می‌کنند که پس چرا زن من قرمه‌سبزی نمی‌پزد؟ یا چون همسرم موهام رو نمی‌بافه پس دوستم نداره!

🔻مردی که خسته از جدال در یک زندگی بی‌رحمانه به خانه می‌آید و هنوز ذهنش درگیر پرخاش رئیس و ضرر و زیان ناشی از معامله و ترافیک کُشنده و بی‌ثباتی بازار و … است دل و دماغی برایش نمی‌ماند که شب‌هنگام وقتی می‌رسد بنشیند به بافتن گیسو!

🔻البته که اگر این کار را بکند عجب مرد نیکویی است اما اگر هم حال و حوصله‌اش را نداشته‌ باشد دلیل بر فقدان عشق و دوست نداشتن همسر نیست. آن یک عکس که دیده‌اید هم نشان خوشبختی تمام‌وقت آن زوج نیست. فقط یک بُرش دست‌چین‌شده از یک زندگی است. یک اسلایس!

🔻فتح قله‌ها لذت‌بخش است اما قبل از آنکه کسی روی نوک‌ کوهی فاتحانه عکس یادگاری بگیرد، باید رنج بالا رفتن از آن را به جان بخرد. عرق‌ ریختن، زمین‌ خوردن، تحمل سرما و گرما، تاول زدن پا و… آن عکس فقط یک بُرش است. فقط یک اسلایس لذتبخش!

🔻مردی که عکسی از سوئیچ ماشینش را به اشتراک گذاشته هم دشواری خریدن آن را که علنی نکرده. غبطه‌ خوردن به آن لحظه گرچه واکنشی طبیعی است اما شاید اگر رنج رسیدن به این موفقیت را می‌دانستیم هرگز غبطه نمی‌خوردیم. این تنها یک بُرش از زندگی مرد است. یک اسلایس، نه تمام آن.

👈 خلایق حق دارند هر اسلایسی از زندگی‌شان که دوست‌ دارند را به نمایش بگذارند اما ما حق نداریم آن یک اسلایس را «تمام» زندگی‌شان فرض کنیم، دست به مقایسه‌اش با زندگی خودمان بزنیم و احساس ناکامی کنیم. 

👈 زندگی اسلایسی می‌تواند آفت آرامش‌مان باشد اگر باور نکنیم که بسیاری از عکس‌هایی که می‌بینیم و حرف‌هایی که می‌شنویم تنها بُرش‌هایی گزینش‌شده‌اند، نه تمام آن!